Equine virale arteritis

Veel paarden die geïnfecteerd raken met equine arteritis virus vertonen geen klinische verschijnselen. Als er verschijnselen zijn in de acute staat van de ziekte dan kunnen de volgende symptomen optreden:

• koorts
• neusuitvloeiingen
• gebrek aan eetlust
• ademhalingsproblemen
• huiduitslag
• pijnlijke spieren
• conjunctivitis

Andere waargenomen symptomen zijn zwelling rond de ogen, ooguitvloeiingen, opgezette ledematen, opgezwollen genitaliën. Abortus bij besmette drachtige merries kan ook een symptoom zijn van een EAV-infectie.

EVA kan klinisch niet of moeilijk onderscheiden worden van een aantal andere infectieziekten die bij paarden voorkomen, waaronder: equine influenza virus, equine herpesvirus 1 en 4, equine rhinitis A en B virus, equine adenovirus en streptococcen infecties.

Equine arteritis virus is een virus dat in drie genetisch verschillende groepen verdeeld kan worden:

• EAV-1 komt met name voor in Europa
• EAV-2 komt vooral voor in Amerika
• EAV-3 komt voor in Europa en Noord-Amerika

EAV verspreidt zich voornamelijk via de ademlucht. Virusdeeltjes in neusuitvloeiingen van besmette dieren worden ingeademd. Het virus is ook seksueel overdraagbaar.

Er is vooral risico op verspreiding tijdens verplaatsing van besmette paarden voor verkoop, shows en races. Intensief contact vergemakkelijkt de verspreiding van het virus.

Na een primaire infectie wordt het virus door de productie van beschermende antistoffen volledig opgeruimd (meestal binnen 28 dagen na infectie) en treden daarna geen nieuwe infecties meer op. Seropositieve merries en ruinen vormen vanaf dat moment geen gevaar meer voor hun omgeving.

Hengst langdurig drager

Ondanks de productie van beschermende antistoffen, kunnen hengsten na een primaire infectie (zeer) langdurig drager zijn van het virus (maanden tot soms jaren). Het virus bevindt zich bij deze dieren in de geslachtsklieren en wordt via het sperma uitgescheiden. Via besmet sperma kunnen merries geïnfecteerd worden. Een seropositieve hengst - in tegenstelling tot een seropositieve merrie of ruin - vormt dus een potentiële bron voor EAV-besmettingen. Bij een besmetting raakt ongeveer 30% tot 60% van de hengsten persistent geïnfecteerd. NB: Persisterend geïnfecteerde hengsten zijn altijd serologisch positief, maar niet elke serologisch positieve hengst is persistent geïnfecteerd.

Overdracht via merrie

In de regel zal een geïnfecteerde merrie het virus makkelijk kwijtraken, maar een drachtige merrie besmet met EAV kan het virus naar de ongeboren foetus overdragen; de foetus raakt besmet, gaat in de meeste gevallen dood en wordt geaborteerd. Als het geïnfecteerde veulen levend wordt geboren, zal het slechts enkele dagen leven.

Voor uitsluiting of bevestiging van een (subklinische) EAV-infectie kan een virusisolatie worden uitgevoerd in de acute fase met keel- of neusswabs, of met sperma. Daarnaast biedt WBVR een PCR-test aan, die tevens op swabs of sperma kan worden uitgevoerd. De diagnose kan ook worden vastgesteld door het aantonen van een seroconversie aan de hand van gepaarde serummonsters genomen tijdens de acute fase van de infectie en 21 tot 28 dagen later.

Virusisolatie

Als een hengst seropositief wordt bevonden in de EAV-VNT, moet op de aanwezigheid van EAV in sperma worden getest. Aanbevolen wordt de virusisolatie uit te voeren op twee spermamonsters, beiden verzameld op dezelfde dag, op opeenvolgende dagen of met een interval van dagen of weken. Bij het vangen van sperma mag geen gebruik gemaakt worden van een antisepticum of desinfectans om de genitaliën schoon te maken. Contaminatie van sperma met deze stoffen of met bloed kan leiden tot een vals-negatief testresultaat. Dergelijke monsters zijn daarom ongeschikt voor onderzoek. Spermamonsters (spermarijk semen) dienen na monstername direct en gekoeld (4º C) te worden verzonden zodat deze op dezelfde dag bij het diagnostisch laboratorium aanwezig zijn. Als alternatief kunnen de spermamonsters direct worden ingevroren (-20º C) waarbij tijdens verzending en bij aankomst bij het laboratorium de monsters bevroren moeten blijven.

De virusisolatie wordt uitgevoerd door verdunningen van het spermamonster bij 37º C te incuberen met een voor EAV gevoelige celcultuur. Na 2 tot 6 dagen worden de cellen microscopisch beoordeeld op veranderingen die veroorzaakt kunnen zijn door EAV {z.g. cytopathogeen effect (cpe)}. Indien geen veranderingen worden waargenomen, wordt met de bovenstaande kweekvloeistof opnieuw een virusisolatie uitgevoerd.

Indien de celcultuur microscopische veranderingen (cpe) laat zien, wordt een virustypering uitgevoerd op basis waarvan vastgesteld wordt of er sprake is van EAV. Indien EAV kan worden aangetoond, bevond het virus zich dus in het sperma en heeft men te maken met een persistent geïnfecteerde drager.

PCR

Het virus kan ook worden aangetoond door detectie van het genetisch materiaal van het virus met de polymerase kettingreactie (PCR). Wageningen Bioveterinary Research (WBVR) heeft een voor het aantonen van deze ziekte een PCR-test ontwikkeld.

Serologisch onderzoek

Door middel van de virus-neutralisatie-test (VNT) worden EAV-specifieke antistoffen aangetoond. In sommige gevallen veroorzaakt het te onderzoeken serum een toxische reactie met de celcultuur, waardoor een virus-neutralisatie-reactie niet is te beoordelen. De oorzaak hiervan kan zijn dat het betreffende dier eerder vaccinaties heeft ondergaan waardoor antistoffen aanwezig zijn die rechtstreeks met de celcultuur reageren en de cellen ten gronde richten. Een andere oorzaak kan de kwaliteit van het monster zijn (besmet, niet vers, gecontamineerd met desinfectans). In dit laatste geval kan een heronderzoek met een nieuw kwalitatief goed serummonster wel een bruikbaar testresultaat opleveren.

In de VNT worden verschillende verdunningen van het te onderzoeken serum samengebracht met een vaste hoeveelheid EAV. Na een incubatie van 1 uur bij 37º C wordt het mengsel gebracht op een celcultuur die gevoelig is voor het virus. Indien voldoende EAV neutraliserende antistoffen aanwezig zijn in het serum zal de celcultuur niet worden aangetast. Indien geen of onvoldoende EAV neutraliserende antistoffen aanwezig zijn, zal EAV in staat zijn de celcultuur aan te tasten.Het onderzochte dier is serologisch positief wanneer het serum bij een verdunning van 1:4 of hoger in staat is EAV te neutraliseren.

De laatste jaren wordt wereldwijd een toename gezien van seropositieve paarden. Deze toename is naar alle waarschijnlijkheid toe te schrijven aan een toename van het aantal paardentransporten en het gebruik van besmet sperma.

In de wet- en regelgeving van veel landen is opgenomen dat met EAV besmet sperma niet geëxporteerd mag worden. Ook hebben sommige landen een importverbod voor seropositieve paarden.