Agroecological landscapes

Het behoud en herstel van de biodiversiteit in het agrarische landschap is een gedeelde doelstelling van vele partijen en is een belangrijk thema in het MMIP(BO/TKI). Natuurinclusieve landbouw en kringlooplandbouw zijn landbouwmethoden waarbij agro-ecologische beginselen in hogere mate dan in de conventionele landbouw worden toegepast om de bodemkwaliteit en de biodiversiteit in stand te houden en te verbeteren, en ecosysteemdiensten te leveren zoals waterzuivering, bestuiving en biologische plaagbestrijding. Uit eerdere ervaringen blijkt dat dergelijke op de natuur gebaseerde oplossingen en maatregelen beperkt effectief kunnen zijn voor het verbeteren van de biodiversiteit en het bieden van biologische plaag- en ziekteonderdrukking en andere ecosysteemdiensten wanneer ze worden toegepast op geïsoleerde locaties en wanneer maatregelen op landschapsniveau ontbreken (bijv. Bianchi, 2022; Westerink et al., 2017).

Er is versnipperde wetenschappelijke kennis beschikbaar over de mate waarin landschapskenmerken samenhangen met een hoge biodiversiteit en onderdrukking van ziekten en plagen en andere ecosysteemdiensten (Fischer et al., 2006; Haan et al., 2021; Landis et al., 2017; Van Rooij et al., 2021; Thomine et al., 2022). Desondanks ontbreekt voor zover wij weten momenteel een raamwerk dat deze kennis bundelt en vertaalt om in te zetten bij het evalueren en verbeteren/herontwerpen van landschappen, waarbij ook de overwegingen op bedrijfsniveau worden meegenomen. Bovendien zijn de vereiste landschapskenmerken moeilijk te realiseren door de vele en uiteenlopende belangen van verschillende vormen van landgebruik, landeigenaren en vele belanghebbenden. Daarom moet een kader voor agro-ecologische landschappen de vereiste randvoorwaarden op sociaal, economisch en politiek niveau bevatten die nodig zijn om de verbetering van het agro-ecologische functioneren van landschappen te realiseren.

Doel van het project

In dit project willen we een raamwerk ontwikkelen voor de evaluatie van het agro-ecologisch functioneren van een landschap en de sociale, economische en politieke randvoorwaarden bepalen die nodig zijn om de prestaties van het landschap te verbeteren. We gaan de beschikbare kennis over de agro-ecologische prestaties van landschappen bundelen, en analyseren hoe drie uiteenlopende landschappen momenteel presteren en de sociale, economische en politieke barrières voor het verbeteren van hun prestaties identificeren en beschrijven hoe deze barrières kunnen worden overwonnen. Dit zal worden omgezet in een raamwerk voor toepassing in de praktijk. Wij zullen de toepassing van het kader in de praktijk stimuleren door erover goed te communiceren en samen te ontwikkelen met relevante onderzoekers en met de belanghebbenden en provinciale overheden van de bestudeerde landschappen. Een passend vervolg zou een project zijn waarin het raamwerk wordt toegepast en geëvalueerd in een nieuwe landschapscasus.