Gezonde en veilige voedselsystemen (KB-37)

Het onderzoeksprogramma 'Healthy & Safe Food Systems' is verlengd. Ook de komende jaren ontwikkelt het de kennis om voedselproducten duurzamer en gezonder te maken en om inzicht te vergaren over gevolgen van transities in ons voedselsysteem, die zijn gerelateerd aan duurzaamheid, gezondheid en veiligheid. Èn om consumentengedrag en -keuzes beter te begrijpen en strategieën te bedenken om het maken van duurzame keuzes te faciliteren. Onze onderzoekers werken via een systeembenadering, waarbij tegelijkertijd met meerdere facetten uit het voedselsysteem rekening wordt gehouden, zoals producten, productie en consumptie, keuzes en gedrag. De drie multidisciplinaire thematische subthema’s binnen het onderzoeksprogramma houden allemaal rekening met deze meerdere invalshoeken. Duurzaamheid en veerkracht van het voedselsysteem is daarbij een basis.

Thema 1: Gezondheid versterken door voeding; Op gezondheid en duurzaamheid geïnspireerde voeding

Duurzame en gezonde voeding is een belangrijk aspect voor menselijke vitaliteit. De alom voorhanden zijnde energierijke, suikerrijke en vetrijke voedingsmiddelen in geïndustrialiseerde landen samen met een moderne levensstijl maakt gezond eten moeilijk. Met overgewicht, (morbide) obesitas en uiteindelijk sterfte als gevolg. Het doel van dit subthema is om inherent duurzame en gezonde voedingsproducten mogelijk te maken, de link tussen gezondheid en voeding beter te begrijpen en consumenten in staat te stellen om zich in te zetten voor positieve langetermijnsveranderingen.

Thema 2: Voedselveiligheid en traceerbaarheid

In volledig circulaire systemen of in transities naar meer plantaardige diëten is het van cruciaal belang dat antinutritionele of toxische componenten niet in de loop terecht komen of blijven. Dat geldt ook voor het ontstaan van nieuwe chemische, microbiële verontreinigingen of allergenen die de veiligheid van het voedselsysteem in gevaar brengen.

Daarnaast is het beschikbaar zijn van informatie over samenstellingsaspecten, objectieve duurzaamheidsparameters en gezondheidseffecten van groot belang. Deze informatie kan bijdragen aan de keuzes van de consument en de noodzakelijke transitie naar een meer plantaardig dieet stimuleren, ondersteunen en forceren.

Doel van dit subthema is het ontwikkelen van methodologieën en strategieën om de veiligheid van producten in voedselsystemen in transitie te waarborgen en ervoor te zorgen dat de consumenten op een gemakkelijkere manier goed geïnformeerde keuzes kunnen maken voor veilige, gezonde en duurzame voedselproducten.

Thema 3: Voorbereid op opkomende risico's in voedselsystemen in transitie

Wereldwijde veranderingen, waaronder klimaatverandering, biodiversiteitsverlies en opkomende ziekten, treffen de productie van gewassen en vlees. Het is van groot belang om nieuwe opkomende veiligheidsrisico’s in ons voedselsysteem door transities naar circulaire productiemethoden of nieuwe primaire biologische of duurzame bronnen te onderzoeken.

Het doel van dit subthema is om de bronnen van risico's, hotspots en veerkrachtfactoren bij veranderende voedselsystemen en voedselsystemen in transitie beter te begrijpen, strategieën en methodologieën te ontwikkelen voor (onsite) analyse en eliminatie, en om de paraatheid te verbeteren. Dit is een essentiële ondersteuning voor een veilige invoering van deze transities.

In dit onderzoeksprogramma werkt Wageningen Research (WR) samen het Ministerie van LNV en het bedrijfsleven aan het oplossen van maatschappelijke vraagstukken. Voor de uitvoering ontvangt WR financiële middelen van LNV.