Samen water beheren

Waterbeheer door boeren vraagt vaak om samenwerking tussen boeren, in plaats van individueel gedrag. Met inzichten in gedrag van boeren, kan de overheid dat groepsgevoel stimuleren.

Boeren in een polder in Bangladesh hebben gezamenlijk een pomp nodig om de polder droog te malen, om meer gewassen te kunnen planten. Als groep hebben ze er belang bij dat iedereen meebetaalt aan die pomp. Als individu ben je goedkoper af als je niet meebetaalt, maar wel profiteert van de pomp. Maar als iedereen zo redeneert, komt de pomp er niet.  

‘Het is een klassiek voorbeeld van een gemeenschappelijk goed’, zegt Stijn Reinhard, gedragseconoom bij Wageningen Economic Research. Hij doet onderzoek naar het gedrag van de boeren in Bangladesh, in het kader van het Water Management Knowledge and Innovation Program (WMKIP), een samenwerking tussen de overheden van Nederland en  Bangladesh. In de toekomst wil hij ook soortgelijk onderzoek doen in Nederland.

Groepsgevoel

Hoe stimuleer je groepsgedrag?

Je kan medewerking afdwingen, maar dat stuit op veel weerstand. Veel slimmer is het om het gedrag te beïnvloeden.
Stijn Reinhard, onderzoeker

Dat kan door de identificatie van de boeren te verleggen van het individu naar de groep. Bijvoorbeeld door een lokale politicus op een bijeenkomst over het belang van de gemeenschappelijke pomp te laten praten. Een andere manier is om twee groepen te maken, die onderling competitie krijgen over wie het eerst het geld bij elkaar heeft voor een pomp. Reinhard onderzoekt dit in zogenaamde real life experimenten, door in werkelijke situaties verschillende mogelijkheden uit te proberen. 

Gedrag is cruciaal

In de wereld van het watermanagement wordt nog maar weinig gedragsonderzoek gedaan, zegt Reinhard. ‘Terwijl het heel belangrijk is. Naast de techniek en de economische doorrekening, is het cruciaal dat mensen gedragseconomische inzichten ook gaan gebruiken.’

Living lab over gedragsverandering

Reinhard doet dit onderzoek binnen het Living Lab gedragsverandering samen met collega’s van Wageningen University bij de leerstoelgroep Urban Economics en de leerstoelgroep economie van natuurlijke hulpbronnen.

Living lab is een nieuwe onderzoeksaanpak waar niet alleen gebruik wordt gemaakt van een labomgeving, maar gedragsinzichten in een multidisciplinaire aanpak in ‘real life’- situaties met ‘echte mensen’ worden getest. WUR gebruikt deze methode bijvoorbeeld voor gedragsonderzoek naar voeding en klimaatverandering.