Het terugdringen van CO2 emissies: wie draagt welke last?

In 2015 zal de volgende klimaattop plaatsvinden in Parijs. Verwacht wordt dat de 190 landen een overeenkomst zullen bereiken over de vermindering van broeikasgassen. Tijdens de klimaattop zullen delegaties van al deze landen zich buigen over de opvolging van het Kyoto-protocol, die in 2012 officieel was afgelopen. In de overeenkomst moet duidelijk worden welke technieken en mogelijkheden worden gebruikt om de uitstoot van broeikasgassen te beperken en hoe alle landen daarbij kunnen worden betrokken bij deze mondiale uitdaging. Ontwerp een werkbaar en haalbaar voorstel om klimaatverandering tegen te gaan. Houd hierbij rekening met de uitgangsposities van de belangrijkste landen.

Gebruik de bronnen om een werkbaar en haalbaar voorstel te ontwerpen om klimaatverandering tegen te gaan. Houd rekening met de omvang van sinks (caps), de wetenschappelijke onzekerheden (discounter) en de uitgangsposities van de belangrijke landen (VS/Canada/Japan/EU/Australië). Probeer de standpunten van de verschillende landen te verklaren door naar de mogelijkheden van ‘vastlegging’ per land te kijken.

Bronnen

• Nationale Dagbladen
  Analyses uit kranten kunnen helpen bij het vinden van standpunten van verschillende landen. De Volkskrant en het NRC Handelsblad hebben een apart dossier over respectievelijk ‘Klimaatverandering’ en ‘Energie en Klimaat’. Op de website van de Volkskrant en het NRC Handelsblad ga je naar ‘Nieuws’ en klik je dan op ‘Wetenschap’. Op de website van Trouw vind je artikelen over het klimaat door op ‘Groen!’ te klikken en dan op ‘Klimaat’.
• KNMI
  Het klimaatonderzoek van het KNMI richt zich op het waarnemen, begrijpen en voorspellen van veranderingen in het klimaatsysteem. De keuze van onderzoeksthema's is gebaseerd op de stand van zaken in het (inter)nationale klimaatonderzoek en op de vragen die vanuit overheid en samenleving gesteld worden.
• Global Warming
  Een website van de ‘Cooler Heads Coalition’, een onderdeel van een Amerikaanse consumentenbond. Op deze website staan artikelen over klimaatverandering vanuit een politiek, wetenschappelijk en economisch standpunt. Je vindt hier informatie over de invloed van klimaat maatregelen voor o.a. consumenten, boeren, industrie en midden- en kleinbedrijf.
• Beyond Climate - Options for broadening climate policy
  Dit onderzoek verkent wegen om de beleidscoherentie tussen het klimaatbeleid en een aantal klimaat relevante beleidsterreinen te versterken. Het onderzoek is uitgevoerd door wetenschappers van: RIVM, ECN, ISS, TU Delft, VU en Wageningen University.

Waarom zijn ontwikkelingslanden kwetsbaarder voor klimaatverandering dan geïndustrialiseerde landen? Wat zijn de belangrijkste eisen die ontwikkelingslanden in de komende klimaatonderhandelingen zouden moeten stellen? Hoe groot is de kans dat deze eisen worden erkend door de internationale gemeenschap?

Interview iemand van een ontwikkelingsorganisatie als NOVIB of CARE.

Bronnen

• Christian Aid
  Christian Aid is een Britse organisatie die strijdt tegen armoede en onrechtvaardigheid. Ze besteden aandacht aan de gevolgen van klimaatverandering voor ontwikkelingslanden en vergelijken de financiële schulden van deze landen aan het westen met de schade die zij lijden door klimaatverandering.
• The atmospheric rights of all people on earth
  De Global Environmental Governance heeft als doel democratie en gelijkheid binnen internationale milieu-onderhandelingen te stimuleren. Het artikel ‘The atmospheric rights of all people on earth’ gaat over rechtvaardigheid in het klimaatprobleem.

• OneWorld
  OneWorld probeert (draagvlak voor) internationale samenwerking te bevorderen vanuit een onafhankelijke en maatschappelijk betrokken positie. Op de website vind je informatie over de internationale aspecten van milieuprogramma’s en over manieren om klimaatverandering goedkoop aan te pakken.

• Internationaal klimaatbeleid
  In dit rapport wordt aan de hand van een aantal scenario`s een voorspelling gedaan van het klimaat in de toekomst. Dit gebeurt zowel voor Nederland als wereldwijd.

Ontwerp een computermodel (bijvoorbeeld in Excel) om de uitstoot van broeikasgassen bij afvalverwerking te simuleren. Houd rekening met de volgende factoren:

• De hoeveelheid CO2 of CH4 die vrijkomt

• De oorsprong van deze CO2 (lange termijn of korte termijn cyclus)

• De eventuele restproducten. Kan dit nog gebruikt worden?

• De efficiëntie bij omzetting van energiebron in elektriciteit. Kan de energie nog in een andere vorm gebruikt worden (bv. warmte)

Bronnen

• CBS
  Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) verzamelt, bewerkt en publiceert statistieken voor praktijk, beleid en wetenschap. Op de website vind je informatie over de hoeveelheid en de samenstelling van afval in Nederland.
• Introduction Environmental Technology
  Het vak ‘Introduction Environmental Technology’ is een onderdeel van de studie milieuwetenschappen aan Wageningen University. In het gelijknamige collegedictaat wordt ingegaan op het begrip milieutechnologie, haar functie binnen milieubeheer en de aanpak van milieuproblemen. Het collegedictaat is verkrijgbaar via de WUR- Shop verbonden aan het Grafisch Service Centrum van Wageningen University. Email: wurshop.fb@wur.nl.
• Klimaat en veehouderij
  Inzichten vanuit het onderzoek van Wageningen UR, mede naar aanleiding van de film 'Meat the Truth'. Een aantal zaken die in de film genoemd worden als feiten worden in dit artikel nog eens kritisch bekeken.

Doe een onderzoek naar de weg die het ‘grijze’ afval aflegt nadat je de container aan de straat hebt gezet. Wie is verantwoordelijk voor het scheiden, inzamelen en verwerken? Welke alternatieven zijn er om het afval (nog) milieuvriendelijker te verwerken? Levert ecotaks of statiegeld een noemenswaardige bijdrage aan de vermindering van de afvalproductie?

Interview een beleidsmedewerker afval bij je gemeente en een functionaris bij een afvalverbrandingsinstallatie of stortplaats.

Bronnen

• Milieu Centraal
  Een website van Milieu Centraal. Milieu Centraal informeert consumenten over energie en milieu in het dagelijks leven. Een manier om milieuvriendelijk afval te verwerken is hergebruik, maar een nog betere manier om je in te zetten voor het milieu is afvalpreventie: het verminderen van de afvalproductie.
• ROVA
  ROVA is een publiek afvalnutsbedrijf dat zich inzet voor duurzame afvalverwerking. Samen met HVC bouwden zij in Zwolle een vergistingsinstallatie. Vergisten is het omzetten van GFT in compost en biogas, zogenaamd ‘groen gas’.

• CBS
  Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) verzamelt, bewerkt en publiceert statistieken voor praktijk, beleid en wetenschap. Op de website vind je informatie over de hoeveelheid en de samenstelling van afval in Nederland.
• De Overheid
  Op de website van de overheid vind je informatie over afvalbeheer op gemeentelijk, provinciaal en nationaal niveau.

Het milieu als economisch goed en de economie als onderdeel van het milieu. Wat is belangrijker: economische groei of behoud van het milieu? Kan het ook samen? Biedt duurzaamheid van de economie de oplossing? Is het BNP (Bruto Nationaal Product) een goede maatstaf voor welvaart? Hoe kun je milieueffecten het beste laten meewegen? Bekijk verschillende mogelijkheden voor broeikasgasreductie. Welke maatregelen moeten we nemen? Wat gaat dit kosten?

Doe een literatuuronderzoek waarin je de belangen van de economie en het milieu met elkaar vergelijkt. Zet kosten en baten voor Nederland op een rijtje en vergelijk deze met een ander land.

Bronnen

• OneWorld
  OneWorld probeert (draagvlak voor) internationale samenwerking te bevorderen vanuit een onafhankelijke en maatschappelijk betrokken positie. Op de website vind je informatie over de internationale aspecten van milieuprogramma’s en over manieren om klimaatverandering goedkoop aan te pakken.

• Jongeren Milieu Aktief
  Jongeren Milieu Actief is de jongerenorganisatie van Milieudefensie. JMA laat je op creatieve wijze zien hoe makkelijk het is om zelf iets te doen voor een beter milieu. Een van hun acties is ‘THE BET’, een weddenschap waarin scholieren wedden met hun schooldirectie, gemeente of met een bedrijf dat het hen lukt om in 2 maanden tijd 8% CO2 te besparen.

• Milieudefensie
  Milieudefensie zoekt samen met overheden, bedrijven en betrokken burgers naar oplossingen voor natuur en milieu problemen. Op de website vind je onder andere informatie over internationale samenwerking op het gebied van milieubeleid.

• Milieubeleid in een veranderende context: zes voorbeelden
  Een rapport dat milieubeleid in haar veranderende context laat zien. Er worden zes verschillende voorbeelden gegeven waarvan nummer 3: Schiphol: de moeizame dialoog tussen economie en milieu.

Er bestaan verschillende instrumenten om de broeikasgasuitstoot te verlagen. Voorbeelden hiervan zijn: ‘Joint Implementation’, ‘Clean Development Mechanism’ en ‘emissiehandel’. Wanneer kunnen deze instrumenten het best worden ingezet: nu of over 50 jaar? Welke rol speelt technologische ontwikkeling hierin? Is een maatregel die later wordt genomen goedkoper dan een maatregel die nu wordt genomen? Is tijdvoorkeur eerlijk ten opzichte van toekomstige generaties? Milieubewegingen hebben veel kritiek op de instrumenten. Wat houdt deze kritiek in en vind je deze terecht?

Maak een overzicht van de verschillende instrumenten en probeer de efficiëntie van deze verschillende instrumenten in te schatten. Neem het tijdsaspect en de kritiek van milieubewegingen hier ook in mee.

Bronnen

• Ministerie van Infrastructuur en Milieu
  De website van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu. In het dossier ‘Europees milieubeleid’ vind je informatie over internationale milieuafspraken. Je vind dit dossier door te gaan naar ‘Milieu’ – ‘Milieubeleid’ – ‘Europees milieubeleid’.

• Stichting Natuur en Milieu
  Stichting Natuur en Milieu is een onafhankelijke organisatie die zich bezighoudt met het natuur- en milieubeleid in Nederland en de EU. In hun thema’s ‘Economie’ en ‘Europese Unie’ op hun website vind je artikelen over duurzame productie in Nederland en het Nederlandse milieubeleid binnen het Europese milieubeleid.

• Milieudefensie
  Milieudefensie zoekt samen met overheden, bedrijven en betrokken burgers naar oplossingen voor natuur en milieu problemen. Op de website vind je onder andere informatie over internationale samenwerking op het gebied van milieubeleid.

• Jongeren Milieu Aktief
  Jongeren Milieu Actief is de jongerenorganisatie van Milieudefensie. JMA laat je op creatieve wijze zien hoe makkelijk het is om zelf iets te doen voor een beter milieu. Een van hun acties is ‘THE BET’, een weddenschap waarin scholieren wedden met hun schooldirectie, gemeente of met een bedrijf dat het hen lukt om in 2 maanden tijd 8% CO2 te besparen.