Van collegebank naar liefdesrelatie, een Valentijnsverhaal uit Wageningen; deze keer vertellen Loet en Ivo hoe de liefde opbloeide

Hoe de vonk oversprong

Loet Paulussen en Ivo Helwegen ontmoetten elkaar in 2016 toen ze gingen studeren aan Wageningen University & Research (WUR). Loet begon met BSc Bos- en Natuurbeheer en Ivo studeerde destijds Bedrijfs- en Consumenten-wetenschappen. Ze werden achterburen want hun studentenhuizen in het centrum van Wageningen stonden vlak bij elkaar. Via de achtertuin kwamen ze bij elkaar over de vloer tijdens feestjes, en zo rolden ze in hun eerste jaar al in een gelukkige relatie.

Op avontuur naar Schotland

Ivo: "Voordat we in Wageningen gingen studeren, hadden we nog weinig affiniteit met het thema landbouw. Loet maakte haar studiekeuze op basis van interesse in de natuur en ik op basis van mijn interesse in voedselketens. Tijdens onze eerste jaren in Wageningen groeide de interesse in de landbouwsector echter vanzelf. Misschien kwam dat wel gewoon door de pure exposure van Wageningen.

Nadat we onze bachelor studies hadden afgerond, kregen we het idee om een tijd samen iets in het buitenland te ondernemen. We stonden open voor van alles maar we wilden wel graag echt iets projectmatigs doen en niet alleen maar reizen. Via via ontmoetten we een ander koppel uit Wageningen, Jesse Opdam en Jessica Snoek, die een gemeenschapstuinderij aan de westkust van Schotland beheerden: de West Ardnamurchan Community Garden. Zij gingen weer terug naar Wageningen en waren op zoek naar nieuwe tuinders en beheerders voor de tuinderij die ze achterlieten. Zo kwamen we ook in contact met de dorpscommissie die de tuinderij onder haar hoede had. Ervaring konden we destijds nog niet bieden, maar leergierigheid en doorzettingsvermogen wel. Met die belofte en instelling vertrokken we in 2020 naar Schotland.

West Ardnamurchan Community Garden

Op de tuinderij van 1 hectare was de gehele infrastructuur voor het verbouwen van voedsel al aanwezig en mooi aangelegd, waardoor wij de kans kregen om ervaring op te doen met het professioneel telen van groente, fruit en kruiden. De opstart van de tuinderij had tot doel de food miles te verminderen - de dichtstbijzijnde grote supermarkt lag namelijk op 2 uur rijden - en de gehele oogst was bestemd voor pakkethouders uit de lokale gemeenschap, voorbijgangers die het winkeltje bezochten aan de rand van het perceel en voor lokale restaurants.

Het werk vonden we fantastisch om te doen. Enerzijds waren we veel praktisch bezig met zaaien, planten, verzorgen en oogsten van alle gewassen, maar anderzijds zat er ook cognitief veel uitdaging in het werk; hoe krijg je bijvoorbeeld de teeltplanning mooi rond, waar komen natuurlijke processen van pas bij gewasbescherming als je geen bestrijdingsmiddelen gebruikt en welke afzetroutes zijn geschikt voor deze kleinschalige vorm van landbouw.

Uiteindelijk hebben we daar twee jaar gewerkt. In die periode groeide het idee om zelf zo’n plek op te starten of door te ontwikkelen. Omdat er in Schotland niet genoeg perspectief voor was en we besloten hadden om door te studeren, keerden we terug naar Wageningen. We hielden in ons achterhoofd: als zo’n beroep in Schotland kan, lukt het in Nederland ook.

Terug in Wageningen krijgt hun droom vorm

Weer terug in Wageningen startten we allebei met de master Climate Studies. In die twee jaar merkten we hoe makkelijk we ons in de studie konden richten op vakken waar onze persoonlijke interesse lag: gemeenschapslandbouw en korte ketens. Met onze vak-, projectkeuzes en thesisonderwerpen leerden we zo meer over de wetenschappelijke achtergrond van deze onderwerpen. Tijdens onze studie sluimerde de zoektocht al naar een stuk grond om een eigen tuinderij op te starten. Loet deed empirisch onderzoek bij 20+ voedselbossen in Nederland voor haar scriptie, en bazuinde de droom van een eigen tuinderij goed rond. Bij één voedselbosboer in Limburg was het raak. Het voormalig melkveebedrijf LEUKER in Baexem gooide een aantal jaar geleden het roer om en maakte een volledige transitie tot agroforestry bedrijf. Toekomstige afzet is bestemd voor de lokale omgeving maar omdat een grote diversiteit hierin belangrijk is, doen ze dit niet alleen. Aangezien onze groenteteelt een waardevolle aanvulling is op het diverse systeem konden we zo op lange termijn grond pachten en een eigen onderneming starten: de Groentegaard.

Start eigen tuinderij

In het najaar van 2023 verhuisden we naar Limburg en begonnen we met de opstart van onze tuinderij. Afgelopen jaar zijn we druk bezig geweest met alle
activiteiten die hierbij komen kijken, zoals de aanleg van de gehele infrastructuur, de permanente teeltbedden en het werven en onderhouden van een trouwe klantenkring. Het eerste teeltjaar zit er inmiddels op. 60 Gezinnen uit de regio en 3 lokale restaurants genoten in 2024 van de wekelijkse oogst van de Groentegaard. De komende jaren hebben we ons tot doel gesteld om de productie en afzet stapsgewijs uit te breiden zodat we over een tot twee jaar een stabiel inkomen uit ons bedrijf kunnen halen. De transformatie van ons perceel in het eerste jaar is mooi zichtbaar in dit filmpje en de ontwikkelingen zijn ook te volgen via LinkedIn of Instagram.

Hoe het is om samen een bedrijf te starten

We brengen heel veel tijd met elkaar door. We wonen niet alleen samen, maar zijn ook fulltime collega's. Daardoor is de grens tussen werk en persoonlijk leven natuurlijk minder scherp. Het is belangrijk voor ons om die balans te waarborgen, maar dat lukt goed. Zeker als we er samen even tussenuit gaan voor uitjes of vakanties, zorgen we ervoor dat we het niet de hele tijd over de Groentegaard hebben. Verder is het geweldig om samen vorm te geven aan onze gedeelde droom, waarin we elkaar goed aanvullen. Het is een mooie ervaring om een plek uit te denken en op te bouwen, en die ervaring samen te kunnen delen. We weten nu zeker dat we als collega's en als partners een goed team zijn.

Wageningen speelt nog steeds een rol

Met de theoretische studieachtergrond als basis zijn we een praktisch beroep gaan beoefenen. Toch passen we onze Wageningse studiekennis nog dagelijks toe in ons werk, zo werkt onze tuinderij volledig vanuit agro-ecologische principes en wordt er geen gebruik gemaakt van kunstmest of bestrijdingsmiddelen. Dat heeft als consequentie dat we met behulp van natuurlijke processen de uitdagingen van voedselproductie het hoofd moeten bieden. Dat doen we door de bodem centraal te stellen in ons systeem en dat is een complex geheel. We herroepen ons op alle kennis die al beschikbaar is uit bodemonderzoek en kiezen ervoor om de bodem zo weinig mogelijk te verstoren. Verder voelt de tuinderij als een groot laboratorium, met de teelt als een soort onophoudelijk experiment. Met meer dan 80 soorten gewassen zijn er veel opties mogelijk qua planning, gewassencombinaties en efficiënte werkwijzen zodat we veel kunnen experimenteren en uitproberen wat het beste werkt.

Op de achtergrond spelen er veel ontwikkelingen bij organisaties en de
academische wereld die dit soort gemeenschapslandbouw verder helpen, denk aan lopende onderzoeken, coalities van vernieuwende bedrijven, monitoring van programma’s en platforms voor kennisdeling; de sector is zoekende en ontwikkelt zich op deze manier in rap tempo. Wij vinden het leuk om hierbij op de achtergrond betrokken te zijn en zien bijna altijd de medewerking van of een link met de bekende Wageningse universiteit. Dan zijn we het er altijd weer over eens dat onze Wageningense achtergrond zo goed van pas is gekomen bij de opstart van een eigen onderneming in de landbouw.

Het is leuk om te merken dat we veel andere WUR alumni in dit netwerk ontmoeten. Zo hadden we nog geen sociale achtergrond in Limburg omdat we er niet vandaan komen maar Jesse en Jessica, het koppel dat ons in 2020 naar Schotland leidde, is afgelopen jaar toevallig op een kwartiertje afstand van ons komen wonen bij de Herenboerderij in Weert. Zo biedt ons verleden uit Wageningen ons zelfs nu nog altijd gezelligheid!"