Zodra wij mét de natuur werken, kan er veel meer

Er is veel te doen over de natuurherstelwet. De wet moet op grote schaal natuur en biodiversiteit in Europa verbeteren, maar stuit in Nederland op weerstand. Tegenstanders vrezen dat ons land verder op slot gaat en voedseltekorten zullen ontstaan. Voorstanders benadrukken dat er genoeg ruimte overblijft voor woningen, energietransitie en landbouw. Maar voor of tegen de natuur is de verkeerde vraag: het gaat om samenwerken mét de natuur.

Er zijn allerlei manieren waarop dit kan. In de discussie wordt hier vaak aan voorbijgegaan. Zonde, want de natuur biedt oplossingen waar de mens en andere soorten van kunnen profiteren. Er zijn tal van voorbeelden van zogenoemde nature-based solutions. Ik geef er drie ter inspiratie.

Als we de discussie en de beeldvorming moeten geloven, zou er tussen natuur en landbouw sprake zijn van een grote tegenstelling. Toch is er geen boer die geen gebruik maakt van biodiversiteit. Op de Boerderij van de Toekomst in Lelystad wordt dit naar een hoger plan getild. Bijvoorbeeld met strokenteelt, waarbij verschillende gewassen in stroken naast elkaar groeien. Deze diversiteit zorgt ervoor dat ziektes en plagen zich minder snel verspreiden, waardoor ook minder bestrijdingsmiddelen nodig zijn. Dat is weer gunstig voor akkervogels en andere dieren, en voor onze (drink)waterkwaliteit.

Wonen aan kanaal

Een tweede voorbeeld is het Merwedekanaal in hartje Utrecht. Hier worden nieuwe woningen gebouwd in een groene omgeving. Wonen en natuur gaan er prima samen. Zo komen er bomen, groene ontmoetingsplaatsen, speelplekken, groene daken, (binnen)tuinen, en veel ruimte voor water. Het is er fijner wonen, maar de wijk is ook goed voorbereid op klimaatverandering. Groen houdt de stad koel en beperkt geluidsoverlast, terwijl water kan wegstromen bij heftige buien. Er ontstaat volop nieuwe leefruimte voor soorten zoals vleermuizen, gierzwaluwen, zangvogels, egels, vlinders, vissen en amfibieën.

Dan is er nog een voorbeeld van waterberging. Nederland heeft net de langste periode zonder regen achter de rug, gevolgd door extreme regenval in delen van het land. Dit patroon gaat vaker voorkomen. Ingrepen zoals bij de Leuvenumse Beek in de bossen van Noord-Veluwe helpen om deze pieken en dalen op te vangen. De beek is ondieper gemaakt, waardoor het water langzamer wegstroomt. Handig bij droogte, terwijl bij hevige regenval het water juist het bos in stroomt. Dit vermindert de kans op wateroverlast in de dorpen daaromheen en vult onze drinkwaterreserves onder de Veluwe weer aan.

Natuur als bondgenoot

Deze voorbeelden laten zien dat er geen sprake is van een tegenstelling tussen natuur en landbouw, of natuur en woningbouw. Integendeel: ze versterken elkaar. Nederland is al volop bezig met dit soort natuurinclusieve oplossingen. Het buitenland kijkt mee.

Laten we die voorbeeldfunctie pakken. Het is tijd om te doen. Om niet langer te denken in voor of tegen, maar vooral mét de natuur als bondgenoot.