Nieuws
Wegen strekken zich uit in Afrikaans regenwoud: satellieten en AI helpen monitoring
Het regenwoud van het Congobekken in Centraal Afrika is het op één na grootste tropische bos ter wereld. Het slaat enorme hoeveelheden koolstof op en herbergt een grote biodiversiteit. Hoewel deze bossen in het verleden grotendeels intact zijn gebleven, vormt de aanleg van nieuwe wegen een steeds grotere bedreiging. Een nieuwe studie gebruikt satellietbeelden en kunstmatige intelligentie om wegen in het Afrikaanse regenwoud gedetailleerder dan ooit in kaart te brengen. Dit levert belangrijke nieuwe informatie op voor het behoud en beheer van het bos.
De meeste wegen in het Afrikaanse regenwoud worden aangelegd door de houtindustrie voor selectieve bomenkap: het oogsten van volgroeide en waardevolle bomen, waarbij het grootste deel van het bos intact blijft. Dat kan op relatief duurzame wijze gebeuren en komt de plaatselijke economieën aanzienlijk ten goede. Maar de aanleg van tijdelijke wegen in de bossen veroorzaakt ook hoge CO2-uitstoot en heeft langdurige gevolgen voor de ecosystemen. Een negatief bijeffect is dat afgelegen bossen via zulke wegen worden ’geopend’. Dat kan leiden tot illegale jacht, mijnbouw en landbouw.
Alle wegen zichtbaar met geavanceerde detectiemethode
Tijdige en transparante informatie over waar en wanneer er wegen worden aangelegd, is van groot belang voor duurzamere houtkap en voor het behoud van bossen en biodiversiteit. Wegenkaarten van tropische bossen zijn vaak erg incompleet of verouderd. Ze zijn gebaseerd op het handmatig digitaliseren van satellietbeelden, een zeer arbeidsintensief proces. Onderzoekers hebben nu een geautomatiseerde methode ontwikkeld om boswegen uit satellietbeelden te detecteren. Hun studie is onlangs gepubliceerd in Remote Sensing of Environment. Ze presenteren een detectiemethode die is gebaseerd op ‘deep learning’-technieken, en het combineren van optische- en radarsatellietbeelden in hoge resolutie.
Bart Slagter, promovendus bij Wageningen University & Research en hoofdauteur van het onderzoek: “Bij helder weer leveren de optische sensoren zeer gedetailleerde satellietbeelden op. Daarnaast kunnen de radarsensoren tijdens de langdurige regenseizoenen in de tropen ‘door wolken heen' kijken. Zo kunnen we zelfs smalle en kortdurend zichtbare wegen heel precies in kaart brengen.” Het algoritme heeft honderdduizenden satellietbeelden verwerkt en geanalyseerd met behulp van Google Earth Engine, een cloudgebaseerd analyseplatform. “Zo hebben we bijna 50.000 km aan nieuwe wegen in het Afrikaanse regenwoud in kaart gebracht voor de afgelopen vijf jaar,” vertelt Slagter. “Deze kaart wordt de komende jaren voortdurend verder bijgewerkt. We willen de methode ook toepassen op de regenwouden in het Amazonegebied en in Zuidoost-Azië.”
De wegenkaart van het Afrikaanse regenwoud laat een paar opvallende patronen zien. In landen in het westelijke deel van de regio (Kameroen, Equatoriaal-Guinea, Gabon, Republiek Congo) zijn de afgelopen jaren veel wegen in het bos aangelegd. Dit als gevolg van de grootschalige houtkap die in deze landen is toegestaan. Ook valt op dat bijna een kwart van de wegen is aangelegd in intacte bossen, waar geen eerdere tekenen van menselijke invloed te zien waren.
Op weg naar houtkap met minimale milieuschade
Senior-coauteur Kurt Fesenmyer - wetenschapper bij The Nature Conservancy op het gebied van geodata en bossen - legt verder uit: “Het integreren van satellietmonitoring in bosbeheer is een belangrijke stap naar houtkap met zo min mogelijk milieuschade. Dat kan bijvoorbeeld via het bevorderen van ‘Reduced Impact Logging for Climate (RIL-C)’. Denk daarbij aan verbeterde wegenplanning, voorkomen dat wegen beschermde gebieden doorkruisen, en het adequaat afsluiten van oude wegen om verdere menselijke invloed in bossen te voorkomen.”
Bovendien zijn de wegenkaarten - die voortdurend worden geactualiseerd - erg waardevol bij het ontwikkelen van strategieën voor grootschalige natuurbescherming. Wegen zijn namelijk een sterke aanwijzing voor menselijke invloed op natuurlijke systemen. Actuele en gedetailleerde kaarten kunnen de afbakening van een ‘menselijke voetafdruk’ of ‘intacte bosgebieden’ aanzienlijk verbeteren. Dit helpt ngo’s en overheden om belangrijke gebieden beter te beschermen tegen ontbossing en biodiversiteitsverlies.