Nieuws
Vijf vragen over ‘30 by 30’, de ambitie van de Biodiversiteits-top
De EU, dus ook de Nederlandse delegatie, wil op de Biodiversity Summit (COP15) in Canada concrete afspraken maken over meer beschermde natuurgebieden in de wereld, om de snelle afname van biodiversiteit te stoppen. Het streven is: 30% van de aarde moet in 2030 natuurgebied zijn, kortweg ’30 by 30’. Wat betekent dat? WUR-onderzoeker Jelle Behagel, deelnemer aan de Biodiversity Summit, geeft uitleg.
Welk deel van de aarde is nu beschermd natuurgebied?
‘Op dit moment is 15% van het landoppervlak op aarde beschermd natuurgebied en 7,4 % van het zeeoppervlak op de een of andere manier beschermd. Dat areaal moet dus worden verdubbeld op land en verviervoudigd op zee. Er zijn al landen die 30% of meer van hun land hebben bestempeld tot natuurgebied, zoals veel landen in Afrika en Latijns-Amerika. Die zeggen: goed streven, wij zijn klaar. Er is veel steun voor het streven ’30 by 30’, maar het wordt nog een hele discussie welke landen hun natuurgebieden dan moeten uitbreiden.’
Welke belangen en afwegingen spelen er in deze discussie?
‘Meerdere landen, waaronder de landen die samenwerken als de ‘Afrikaanse groep’, voeren aan dat de toewijzing van natuurgebied niet mag leiden tot schendingen van mensenrechten. Ze refereren hiermee aan het ontstaan van veel wildparken in Afrika, waarvoor lokale bevolkingsgroepen van hun land werden gezet of er geen toegang meer toe hadden. Dat willen we niet meer. De gedachte nu is dat we natuurbehoud gaan combineren met de bescherming van inheemse bevolkingsgroepen die kleinschalige of traditionele landbouw bedrijven in kwetsbare natuurgebieden.’
Over welke gebieden hebben we het dan?
‘Dan hebben we het over gebieden waar geen moderne landbouw plaatsvindt en waar de inheemse bevolking de natuur min of meer respecteert en conserveert. We hebben het over delen van Zweden, Indonesië, Brazilië, Australië, Mexico en veel Afrikaanse landen – en bijna niet in Europa. Het punt is: we kunnen niet even 15% van de aarde ontruimen voor natuur. Dus dan zoek je gebieden met kwetsbare bevolking en natuur. Die wil je dan beschermen en dat kost geld.’
Dan komt de vraag: wie gaat dat betalen?
‘Westerse landen of bedrijven, ofwel de kapitaalcentra in deze wereld, is de gedachte. De conferentie moet uitwijzen of deze kapitaalcentra daar trek in hebben, maar de vraag is ook: hoe financier je die nieuwe natuurgebieden dan? Gaat er geld naar overheden of naar projecten?’
Hoeveel natuurgebied heeft Nederland eigenlijk?
‘Dat heeft collega Marlies Sanders uitgezocht. Het hangt af van je definitie. Het aandeel wettelijk beschermde Natura 2000-gebieden is 15 procent van het oppervlakte aan land en binnenwateren en 24 procent in kust en marien (inclusief Waddenzee). Het aandeel planologisch beschermd natuurgebied in Nederland is circa 26 procent van het oppervlakte aan land en binnenwateren (inclusief IJsselmeer). Om de 30%-doelstelling van de EU voor 2030 te halen, moet de overheid nog ruim 150 duizend hectare extra beschermd gebied aanwijzen. Dat is een oppervlak zo groot als de provincie Utrecht. Dat is in verhouding natuurlijk veel voor Nederland. Daarom zijn er in de EU onderhandelingen gaande over de verdeling van dit percentage tussen de lidstaten. Mogelijk kan Nederland straks met iets minder toe en accepteert Duitsland bijvoorbeeld een hoger percentage.’