Nieuws
Nieuw 4TU Centre richt zich op techniekgeschiedenis
Per januari 2024 bundelen de vier technische universiteiten hun kennis en expertise op het vakgebied techniekgeschiedenis in het 4TU centre History of Technology. Het nieuwe centre wil studenten, ingenieurs en het bredere publiek een historisch besef geven van de rol die techniek en ingenieurs speelden in de maatschappelijke transities van de afgelopen twee eeuwen, alsmede werkmethoden ontwikkelen waarin wordt gereflecteerd op de samenhang tussen verleden-heden-toekomst en op handelingsopties die dat biedt voor de huidige en toekomstige uitdagingen.
Het 4TU.History of Technology centre zal vanuit de vier technische universiteiten de faciliterende partij zijn in onderzoek, onderwijs en publiek debat over de rol van techniek in de maatschappelijke transities toen en nu. ’Een beter inzicht in de techniekgeschiedenis helpt onze blik te verruimen en meer inzichten te krijgen. Kunnen we door verhalen uit het verleden beter te begrijpen ongewenste effecten van techniek verminderen en transities bijvoorbeeld inclusiever en duurzamer maken? zegt wetenschappelijk directeur Erik van der Vleuten hierover.
Vanuit Wageningen University & Research zijn universitair hoofddocent Harro Maat van de groep, Knowledge, Technology & Innovation en hoogleraar Ewout Frankema van de Rural & Environmental History-groep betrokken. Harro Maat: “Maar ook andere groepen en WUR-medewerkers kunnen aansluiten, bijvoorbeeld onderzoekers die bezig zijn met veranderingen van landschap, voedingspatronen of ecologie in historisch perspectief. En dat is niet gebonden aan een specifieke tijdsperiode. Veel onderzoekers gebruiken duurzaamheid, klimaatveranderingen en andere toekomstgerichte begrippen, bijvoorbeeld ook science fiction of biodversiteit, om vragen te stellen over het recente of verdere verleden.”
De activiteiten van het centre maken ook de rijke traditie van het ingenieursberoep zichtbaar. ‘’De mogelijkheid om aan maatschappelijke problemen te werken, vormt sinds het ontstaan van het civiele ingenieursberoep zo’n twee eeuwen geleden een belangrijke drijfveer. Ingenieurs droegen bij aan de fysieke vormgeving van het land, aan de aanleg van wegen, spoorwegen en kanalen, aan de bouw van waterstaatswerken voor de veiligheid, aan de voedselvoorziening en zo meer. Door deze geschiedenis te kennen, creëer je historisch besef over het ingenieursberoep en haar maatschappelijke rol. We denken dat dat belangrijk is’’ aldus Erik van der Vleuten. Om de binding te versterken, wil het centre een jaarlijks symposium organiseren waar de alumninetwerken van de 4 TU’s en externe partijen als het Koninklijk Instituut van Ingenieurs (KIVI) en de Netherlands Academy of Engineering (NAE) bij worden betrokken.
Het centre wil een coördinerende rol innemen bij het aantrekken van onderzoeksfinanciering via programma’s bij bijvoorbeeld NWO en de Nationale Wetenschapsagenda. Dit soort geldstromen zijn belangrijk aangezien hiermee de onderzoekscapaciteit aan de verschillende technische universiteiten uitgebreid kan worden.
Ook vindt het centre het belangrijk om op internationaal gebied de aansluiting met het vakgebied te behouden. Zo wordt er al samengewerkt met de Society for the History of Technology en het Tensions of Europe Netwerk en er zijn plannen om te gaan samenwerken met universiteiten in Afrika, Azië en Zuid-Amerika.
Op onderwijsgebied wil het centre gezamenlijke vakken en leerlijnen ontwikkelen en toewerken naar een gezamenlijk masterprogramma, zodat studenten op alle vier de TU’s toegang hebben tot interessante en relevante vakken op dit gebied.
De derde pijler is de kennisoverdracht naar de maatschappij. Tot de plannen behoort het ontwikkelen van lespakketten voor middelbare scholieren, het aangaan van samenwerkingen met wetenschapsmusea als NEMO en het Rijksmuseum Boerhaave en het opzetten van een netwerk van maatschappelijke partners rondom de onderzoeksthema’s van het centre. Het centre wil werkmethoden ontwikkelen waarbij er samen met maatschappelijke partners wordt gereflecteerd op de samenhang verleden-heden-toekomst, het grote verhaal van ‘waar we vandaan komen’ en ‘waar we naar toe willen’, en welke handelingsopties dat voor de huidige en toekomstige uitdagingen biedt.