Mansholtlezing 2023: natuurlijke visie voor Europa enthousiast ontvangen

De lezing van Van Hattum was geïnspireerd op het project NL2120. In dat project schetsten Wageningse onderzoekers een toekomstvisie van Nederland: op landkaarten lieten zij zien hoe het land er over honderd jaar uit zou kunnen zien als er gebruik wordt gemaakt van natuurlijke oplossingen. Al snel ontstond de vraag naar een Europese variant van dit project. Daarop schreef Van Hattum samen met zijn team en 50 studenten van verschillende nationaliteiten het rapport ‘Imagining a nature-based future for Europe in 2120’, over een nature-based toekomst voor Europa in 2120.

Natuurlijk Europa

Van Hattum presenteerde dit rapport in Brussel, inclusief schetsen van hoe Europa er in 2120 uit zou kunnen zien. ‘Het rapport is niet bedoeld als blauwdruk, maar om mensen te inspireren. En ook als call to action om aan de slag te gaan met een visie voor een nature-based Europa. Dat kunnen wij in Wageningen natuurlijk nooit alleen. Dat moeten we op Europees niveau doen, met wetenschappers, beleidsmakers, burgers, bedrijven, NGO’s en vooral ook jongeren. Daarom is zo’n lezing heel belangrijk.’

Met de jaarlijkse Mansholtlezing wil WUR niet alleen Wagenings onderzoek onder de aandacht brengen, maar ook de relaties in Brussel aanhalen. Volgens Rens Koele is dat goed gelukt. ‘Er zaten iets meer dan 150 mensen in de zaal, waaronder stevige delegaties van de Europese Commissie en het ministerie van LNV. Er werd heel positief gereageerd op de lezing van Tim van Hattum, omdat het een vooruitkijkend en hoopgevend verhaal is. Dat is voor beleidsmakers heel fijn. Hiermee kunnen ze aan de gang.’ Ook Van Hattum merkte dat zijn verhaal een snaar had geraakt bij het publiek: ‘Er is veel enthousiasme voor deze manier van denken. Mensen zoeken houvast en toekomstperspectief.’

Brug naar de politiek

De lezing van Van Hattum werd gevolgd door een reflectie van Diederik Samsom, kabinetschef van de Eurocommissaris voor Klimaat. Ook Samsom prees de inspirerende lezing. Tegelijkertijd wees hij het publiek erop dat ‘bloemen en bijen’ niet hoog genoeg op de politieke agenda staan. Voor veel politici die herkozen willen worden zijn natuur en biodiversiteit nu nog geen prioriteit. Een belangrijke oproep, vond Koele: ‘Het is goed om te beseffen dat deze onderwerpen voor de politiek relevant moeten zijn. Alleen zo kunnen we vanuit de wetenschap impact maken op beleid.’

Van Hattum en Koele vonden het mooi om te zien dat er veel jongeren betrokken waren bij de lezing. Er zaten veel jonge mensen in de zaal, onder wie de Wageningse studenten die hadden meegewerkt aan het rapport. Nafsika Makri Makridou, die recent afstudeerde en nu bij WUR werkt als junior ontwerper, hield een emotioneel persoonlijk verhaal over de betekenis die natuur voor haar heeft. Van Hattum: ‘Gelukkig is er een grote groep jongeren die schreeuwt om actie. Het is ontzettend belangrijk om hen erbij te betrekken.’

Doorpakken

De middag werd geopend en afgesloten door bestuursvoorzitter Sjoukje Heimovaara. Zij wees erop dat Sicco Mansholt, naar wie de lezing vernoemd is, aan het einde van zijn carrière het rapport van de Club van Rome omarmde. Ze voegde eraan toe dat de problemen die Mansholt in de jaren 70 aankaartte nog altijd spelen.

Ook Tim van Hattum vindt het tijd voor actie: ‘De belangrijkste les van woensdag is dat er heel veel behoefte bestaat aan een hoopvolle en toekomstgerichte langetermijnvisie. Maar de lange termijn begint vandaag al. We moeten nu niet wanhopen over klimaatverandering en de staat van de natuur, maar juist doorpakken. De tijd dringt, maar het is nog niet te laat en juist daarom tijd om in actie te komen.’