Nieuws
Het effect van inteelt op de prestatie van landbouwhuisdieren: een meta-analyse van 30 jaar onderzoek
Meer ingeteelde dieren presteren minder. Dit wordt inteeltdepressie genoemd. Maar hoe groot is het effect van inteelt? En zijn er verschillen tussen productie-, vruchtbaarheids- en gezondheidskenmerken? Om deze vragen te beantwoorden, analyseerden onderzoekers van Wageningen University & Research 30 jaar aan wetenschappelijke publicaties.
Inteelt en inteeltdepressie
Als verwante dieren worden gepaard, is de nakomeling ingeteeld. De mate van inteelt wordt gemeten met de inteeltcoëfficiënt. Dieren met een hogere inteeltcoëfficiënt presteren gemiddeld minder. Dit wordt inteeltdepressie genoemd. Inteeltdepressie wordt uitgedrukt als de afname in een eigenschap (bijv. melkgift) per 1% toename in de inteelt coëfficiënt (zie Figuur 1).
Inteelt heeft een effect op allerlei kenmerken
Uit 154 studies werden 2321 inteeltdepressie schattingen voor populaties van 7 diersoorten gehaald. Gemiddeld ging 1% hogere inteelt samen met een afname in prestatie van 0.13%, uitgedrukt als percentage van het gemiddelde van een kenmerk. Schattingen varieerden ietwat tussen specifieke kenmerken, maar er was geen overtuigend verschil tussen kenmerk-categorieën. Exterieur-, productie-, reproductie- en gezondheidskenmerken hadden allen een vergelijkbaar depressie-effect.
Inteeltdepressie nauwkeuriger schatten op basis van DNA-gegevens
Traditioneel wordt inteelt berekend uit stamboom-gegevens, tegenwoordig kan dat ook via het DNA. Op basis van 12 studies uit de meta-analyse bleek dat het gebruik van DNA-informatie leidt tot een nauwkeurigere schatting van de inteeltdepressie.
Winst via selectie groter dan verlies via inteeltdepressie
De toename van inteelt in landbouwhuisdierpopulaties komt deels door fokkerij. Het verlies in prestatie via inteeltdepressie is echter klein vergeleken met de winst die wordt geboekt via selectie in de fokkerij. In bijvoorbeeld Nederlandse zwartbont melkvee is de inteelt met ongeveer 4% toegenomen van 1980 tot 2010. Dit komt neer op een verlies van ongeveer 150 kg melk per lactatie per koe ten gevolge van inteeltdepressie. In dezelfde periode is de melkproductie door fokkerij toegenomen met ongeveer 2200 kg per lactatie per koe.
Beperken van inteelt blijft belangrijk
Het verlies voor losse eigenschappen is dus relatief klein, maar niet alle kenmerken worden gemeten en de algemene gezondheid van dieren gaat achteruit met inteelt. Het blijft dan ook belangrijk om inteelt te beperken in de veeteelt. Door inteelt te beperken wordt tevens de genetische variatie (en daarmee de flexibiliteit van een populatie) behouden en wordt het optreden van erfelijke aandoeningen beperkt.