Genenbanken in Europa toetsen elkaar om strategie en werkwijze te verbeteren

Nationale genenbanken voor landbouwhuisdieren werken samen in het European Genebank Network for Animal Genetic Resources (EUGENA). Het Europese genenbanknetwerk voor land- en tuinbouwgewassen is het European Cooperative Programme for Plant Genetic Resources (ECPGR). Het hoofddoel van de genenbanken is om genetisch materiaal op te slaan van gewassen en landbouwhuisdierrassen, voor de lange en soms voor de korte termijn, en dit materiaal beschikbaar te maken voor wetenschappelijk onderzoek, veredeling en fokkerij. Het unieke karakter van de genenbanken en het behoud en beheer van de collecties maakt dat de uitwisseling van kennis, werkwijzen en informatie over het beheer van de genenbankcollecties binnen deze netwerken wordt gestimuleerd. Dit is dan ook het belangrijkste doel van de netwerken.

Genenbanken voor landbouwhuisdieren

In 2021 hebben drie nationale genenbanken voor landbouwhuisdieren deelgenomen aan de eerste “peer review pilot” in het kader van het EU-project GenRes Bridge. Dit waren de:

• Franse Cryobanque National voor landbouwhuisdieren (Parijs, Frankrijk),
• Nederlandse genenbank voor landbouwhuisdierrassen, beheerd door Centrum voor Genetische Bronnen Nederland van Wageningen University & Research (Wageningen, Nederland) en
• Sloveense nationale genenbank aan de Universiteit van Ljubljana (Ljubljana, Slovenië). 

De peer reviews zijn als zeer waardevol ervaren door de betrokken leden van het review panel. Alledrie de genenbanken gaven toegang tot informatie en de faciliteiten en interessante afwisselende programma’s met onder andere ontmoetingen met de uitvoerende staf. De discussies over de werkwijzen, de sterke punten en mogelijkheden tot verbetering waren gedegen en met een open karakter. Hierdoor concluderen de betrokkenen dat peer reviews een goede manier zijn om kennis en werkwijzen te delen en transparantie tussen genenbanken te bewerkstellingen.

Genenbanken voor planten

De benadering van de peer review van landbouwhuisdieren was gebaseerd op de ervaringen opgedaan in de eerste, door het CGN geïnitieerde, cyclus van "genebank peer reviews". Deze vonden plaats in 2019, in het kader van het GenRes Bridge-project. Hierbij hebben drie Europese genenbanken op het gebied van plantgenetische bronnen elkaar getoetst en geadviseerd. Ook dit was een zeer positieve exercitie. Meer informatie hierover is te vinden in het nieuwsbericht ‘Een kijkje in de keuken van een collega genenbank de basis voor samenwerking’.

In 2020 is het EU-project Global Access to Plant Genetic Resources (AGENT) gestart, waarin 11 genenbanken peer reviews zullen uitvoeren. Daarnaast heeft het Ministerie van LNV het CGN mogelijk gemaakt collega-plantengenenbanken te reviewen. Doordat COVID het reizen en het houden van bijeenkomsten beperkt heeft, zijn deze plannen nog niet gerealiseerd.

Foto: Review groep bij de Franse Cryobanque National