Nieuws
Bomen op koffievelden beschermen koffieplanten tegen klimaatverandering
Agroforestry op koffievelden en -plantages, ofwel koffieteelt onder schaduwrijke bomen, kan bijdragen aan behoud van koffieplantages die door klimaatverandering in hun voortbestaan worden bedreigd. Dat blijkt uit een modelberekening van Wageningen University & Research (WUR) en de Universidade Federal de Viçosa in Brazilië voor Zona de Mata, een belangrijk koffiegebied in Brazilië.
Iedere dag worden wereldwijd meer dan 1,5 miljard koppen koffie gedronken. Drinken we over een aantal jaar nog steeds koffie, en blijft die betaalbaar voor iedereen? Wellicht, maar niet zonder de koffieteelt aan klimaatverandering aan te passen. Terwijl de vraag naar koffie sterk stijgt, bedreigt klimaatverandering de koffieplant (vooral de arabica-soort) die van levensbelang is als inkomstenbron voor miljoenen kleine boeren.
Onzekerheid
Door de oplopende temperatuur wordt het groeigebied van Arabica koffie namelijk steeds kleiner. Volgens schattingen is op basis van de huidige klimaatscenario’s circa 50% van de koffiegebieden tegen 2050 niet meer geschikt voor koffieteelt. En onvoorspelbare weersomstandigheden zoals extreme regenval en droogte maken oogsten steeds onzekerder.
Bescherming
De weerbaarheid van koffieplanten tegen deze veranderende omstandigheden kan echter fors verhogen als koffieteelt gecombineerd wordt met de aanplant van bomen die schaduw, verkoeling en bescherming tegen extreme neerslag bieden en tegelijk nog wel voldoende licht doorlaten. In zijn promotie-onderzoek becijfert PhD-kandidaat Lucas de Carvalho Gomes op basis van modelberekeningen dat als gevolg van klimaatverandering zestig procent van het huidige areaal aan koffievelden en -plantages in Zona de Mata in 2050 niet langer geschikt zal zijn voor koffieteelt.
Echter, wanneer boeren overschakelen op koffieteelt onder schaduw (‘koffie agroforestry’) waarbij de helft van de grond schaduw krijgt, kan 75 procent van het huidige areaal behouden blijven voor koffieteelt. Deze verbetering van het microklimaat voor koffieplanten geldt met name voor plantages die zich op 600 tot 800 meter hoogte bevinden, De benodigde schaduw kan bijvoorbeeld geleverd worden door de boomsoorten Aegiphila sellowiana, Inga spp., Sena macranthera en de avocadoboom Persea americana.
Agroecologische kennis vergroten onder telers en wetenschappers
“Deze bevindingen geven aan dat we het gangbare model van koffieproductie moeten herzien. Agroforestry op koffievelden en -plantages biedt veel voordelen maar vereist ook agroecologische kennis bij telers en wetenschappers”, aldus co-promotor Felix Bianchi, als universitair hoofddocent verbonden aan het Departement Plantenwetenschappen van WUR.
De bevindingen van Lucas de Carvalho Gomes worden gepubliceerd in de juni-uitgave van Science Direct en zijn al online in te zien. De Carvalho Gomes promoveerde dinsdag 26 mei op zijn onderzoek.