Meer koolstof opgeslagen in Afrikaans tropisch bergbos dan gedacht

Uit het internationale onderzoek, dat is gepubliceerd in Nature, bleek dat er in tropische bergbossen van Afrika ongeveer 150 ton koolstof per hectare is opgeslagen. Dit betekent dat de instandhouding van een hectare bos een besparing van CO₂-uitstoot oplevert die gelijk staat aan het elektriciteitsverbruik van 100 huishoudens gedurende één jaar. Dit is meer koolstof per oppervlakte-eenheid dan in bergbos elders in de tropen of zelfs in het laaglandbos van de Amazone. In eerdere schattingen werd deze bijdrage sterk ondergewaardeerd.

Wetenschappers hebben 72.000 bomen opgemeten in 44 berggebieden in 12 Afrikaanse landen, van Guinee tot Ethiopië, en naar het zuiden tot Mozambique. In elk berggebied hebben ze percelen ingericht waar de diameter, hoogte en soort van elke boom werd genoteerd.

Het internationale team heeft ook onderzocht hoeveel tropisch bergbos er in Afrika verloren is gegaan in de afgelopen 20 jaar. Dat bleek 0,8 miljoen hectare te zijn, vooral in de Democratische Republiek Congo, Oeganda en Ethiopië, waardoor meer dan 450 miljoen ton CO₂ is uitgestoten in de atmosfeer. Met het huidige ontbossingstempo zou tot aan 2030 nog eens 0,5 miljoen hectare van deze bossen verloren gaan.

Hoofdauteur dr. Aida Cuni-Sanchez van het Department Environment and Geography aan de University of York en de Norwegian University of Life Sciences vertelt: ‘In Afrika vonden we dezelfde koolstofopslag per oppervlakte-eenheid in laagland- en bergbossen. In tegenstelling tot wat we verwachtten, staan er ook in bergbossen heel veel grote bomen, en deze grote bomen (gedefinieerd als bomen met een diameter van meer dan 70 cm) slaan veel koolstof op. We weten weliswaar wat Afrikaanse bossen zo bijzonder maakt, maar waaróm ze anders zijn, is nog onbekend. Het zou kunnen dat in Afrika de aanwezigheid van grote herbivoren zoals olifanten een belangrijke rol speelt in de ecologie van bergbossen. Deze grote dieren verspreiden namelijk zaden en mest, en verder eten ze kleine boompjes op waardoor er ruimte ontstaat voor andere bomen om groter te worden. Maar dit moet verder worden onderzocht.’

De meeste Afrikaanse landen hebben grote hoeveelheden land bestemd voor bosherstel onder de Bonn Challenge. Herstel van bossen is belangrijk om klimaatverandering tegen te gaan, maar het vermijden van ontbossing heeft meer prioriteit.

Co-auteur prof. Douglas Sheil, leerstoelhouder van Bosecologie en Bosbeheer aan Wageningen University & Research, merkt op: ‘We wisten dat deze bossen allerlei unieke planten en dieren herbergen en veel voordelen bieden aan de omringende bevolking, met name voor de watervoorziening. Ik heb gewerkt in deze bossen. Veel ervan zijn werkelijk prachtig. Het steeds verdergaande verlies ervan is een tragedie, maar de mensen zijn vaak arm en hebben geen haalbare alternatieven voor het kappen en op andere manieren aantasten van deze bossen. Het verlies van deze bossen leidt tot een aanzienlijke CO₂-uitstoot, en dat maakt het toch al dwingende pleidooi voor bescherming nog krachtiger, mogelijk ook wat betreft financiële aspecten.’

Co-auteur dr. Gerard Imani van het Département de Biologie aan de Université Oficielle de Bukavu in DR Congo, vult aan: ‘Mechanismen voor koolstoffinanciering kunnen bijdragen aan betere maatregelen voor instandhouding op locatie, maar zelfs binnen beschermde gebieden blijven ontbossing, aantasting van bossen en verdwijnen van fauna een probleem.’