Conferentie

Docentendag biologie - De grote vraagstukken van deze tijd

Drie grote en urgente vraagstukken komen waarschijnlijk in het nieuwe examenprogramma: klimaat & biodiversiteit, voedsel en gezondheid. Ze staan centraal tijdens de Docentendag Biologie op 11 april op de campus van Wageningen University and Research.

Organisator Wageningen Pre-University
Datum

vr 11 april 2025 09:30 tot 16:00

Locatie Gaia/Lumen, Wageningen
Prijs € 120,00

Vooraanstaande Wageningse onderzoekers, waaronder Marten Scheffer, Arnold van Vliet en Stacy Pyett, delen in het ochtendprogramma hun kennis over deze vraagstukken. Ook laat Micha Ummels van de Universiteit Utrecht zien op welke manier deze vraagstukken in het nieuwe examenprogramma een plek vinden.

Tijdens het middagprogramma krijg je een kijkje in de keuken van de Wageningse onderzoekspraktijk tijdens een excursie over het campusterrein, bezoek aan onderzoekslaboratoria of de kassen. Een mooie kans om inspiratie op te doen voor contextrijke praktische biologielessen.

Tenslotte verkennen we hoe de grote vraagstukken kunnen worden vertaald naar lesideeën. Kies voor workshops over het geven van plantenpractica, buitenonderwijs, de didactiek van leren voor duurzame ontwikkeling of het gebruik van digitaal onderwijsplatform LessonUp voor het ontwikkelen van ingenieursvaardigheden.

Programma

Tijd Planning
9.15 Inloop
9.45 Welkom
9.50 De contouren van het nieuwe examenprogramma biologie - Micha Ummels (Universiteit Utrecht)
10.05 Kantelpunten in klimaat en biodiversiteit – Marten Scheffer (WUR)
10.45 Koffiepauze
11.00 Klimaatverandering, biodiversiteit en vectoroverdraagbare infectieziekten - Arnold van Vliet (WUR)
11.40 Wereld voedselvraagstuk en kansen voor de eiwittransitie – Stacy Pyett (WUR) (lezing is in het Engels)
12.20 Uitleg middagprogramma
12.30 Lunch
13.20 Start ronde 1: Excursie naar keuze*
14.30 Pauze
14.50 Ronde 2: Workshops – Didactiek naar keuze*
16.00 Terugkoppeling met stellingen over denkwijzen en werkwijzen in het biologieonderwijs onder het genot van een hapje en drankje
16.30 Einde

De grote vraagstukken: Kantelpunten in klimaat en biodiversiteit – Marten Scheffer (hoogleraar Aquatische Ecologie en Waterkwaliteitsbeheer, WUR)

Ecologische evenwichten, veerkracht en kantelpunten waren voor Marten Scheffer het vertrekpunt van een zoektocht naar de sleutels van de grote vraagstukken waar onze maatschappij voor staat. Als wetenschapper werkt hij niet alleen samen met wiskundigen en klimaatwetenschappers maar ook met historici, sociologen en psychologen. Aan de hand van de theorie over veerkracht en kantelpunten laat hij zien voor welke keuzes wij staan en probeert hij inzicht te geven in wat wij als mensheid kunnen doen om hopelijk nog op tijd het tij te keren.

De grote vraagstukken: Klimaatverandering, biodiversiteit en vectoroverdraagbare infectieziekten - Arnold van Vliet (Bioloog, WUR)

Het klimaat verandert in rap tempo en de biodiversiteit gaat sterk achteruit. Beiden hebben elk apart maar ook samen allerlei consequenties voor onze gezondheid. Grootschalig natuurherstel biedt kansen om problemen het hoofd te bieden. Maar hoe nemen we de samenleving hierin mee. Welke kennis en vaardigheden leren we onze kinderen om de kansen te benutten?

De grote vraagstukken: Wereld voedselvraagstuk en kansen voor de eiwittransitie – Stacy Pyett (Program Manager Proteins for Life, WUR) (in English)

De Wereldbank heeft onlangs gerapporteerd dat de voedselproductie verantwoordelijk is voor een derde van de mondiale uitstoot van broeikasgassen. Om deze uitstoot zo snel mogelijk terug te dringen, is het in evenwicht brengen van de diëten de hoogste prioriteit. We moeten weg van de huidige niveaus van 60-70% eiwit uit dierlijk voedsel naar minstens 60% plantaardige of andere duurzame bronnen. Het realiseren van deze verschuiving brengt zowel uitdagingen als kansen met zich mee. Het beleid ter bevordering van deze verschuiving verschilt sterk tussen landen en er zijn al economische winnaars en verliezers in opkomst. In deze sessie verdiepen we ons in de drijfveren en waarden die de keuzes bepalen binnen de transitie van de voedselsystemen. We onderzoeken hoe hulpbronnen de nationale prioriteiten beïnvloeden en doen samen met de consument een reality doen op de voortgang van de transitie. Tenslotte vergelijken we alternatieve eiwitbronnen als potentiële transitieroutes met alle bijbehorende voordelen en knelpunten.

Excursies en workshops

Ronde 1: Excursie naar keuze*

  1. Dendrolab – via Paul Copini (WUR)
  2. Rondleiding in het Netherlands Plant Eco-phenotyping Centre (NPEC) – Rik van de Zedde
  3. Excursie campus biodiversiteit - Wieger Wamelink (WUR)
  4. Bezoek voedseltechlab
  5. De didactiek van onderzoek doen - Willie Kerkhof (Globe Nederland)

Ronde 2: Workshop naar keuze*

  1. Practica voor in de klas – Hoe passen planten zich aan aan het klimaat?
    Elysa Overdijk, docent Plantenfysiologie WUR
  2. Vraagstukken in het geactualiseerde examenprogramma: hoe zijn deze te vertalen naar de biologieles?
    Micha Ummels, vakdidacticus biologie Utrecht en Marcel Kamp, hoofdredacteur van plan bèta en voormalig vakdidacticus biologie Radboud Universiteit Nijmegen
  3. Hoofdstukken uit je biologiemethode vervangen door buitenonderwijs
    Ester Klein Hesselink (Wageningen Pre-University) en een docent uit het Living Lab
  4. Verrijkingslessen over ingenieursvaardigheden met LessonUp
    Heleen Bot (Wageningen Pre-University) neemt je mee langs inspirerende lessen op LessonUp, ontwikkeld voor 4TU-samenwerkingsverband
  5. Mens en natuurrelaties
    Michaël Steeghs - HVHL

*We nemen contact op met degene die zich hebben ingeschreven, over de workshopkeuze.

Op de hoogte blijven?

Wil je op de hoogte blijven van al onze nascholingen? Abonneer je gratis op de nieuwsbrief van Wageningen Pre University.