BENCHMARKS

Achtergrond

Geharmoniseerde monitoring van de Europese bodem is een essentiële, maar enorm complexe taak. Het vereist een coherente maar contextspecifieke monitoring op meerdere schalen voor meerdere vormen van bodemgebruik in alle EU-lidstaten. Bovendien zullen verschillende gebruikers op verschillende schalen (EU-beleidsmakers, waardeketenbedrijven, grondbeheerders) de bodemgezondheid voor verschillende doeleinden willen monitoren.

De huidige monitoringsystemen voor de bodemgezondheid zijn in veel gevallen gebaseerd op een traditionele aanpak met minimale bodemgegevens, toegespitst op belangrijke agronomische chemische bodemindicatoren, verontreinigende stoffen, pH en organische koolstof in de bodem (SOC), met enkele gemakkelijk te meten maar weinig informatieve bodembiologische en fysische metingen. Voorts zijn de monitoringsystemen van de gebruikers niet op elkaar afgestemd en is de toepassing van indicatoren vaak eerder gebaseerd op lokale logistieke kwesties dan op de relevantie van de indicator voor het doel van de monitoring. Tot dusver is er weinig samenhang tussen de monitoringsystemen wat betreft de wijze waarop indicatoren worden geselecteerd en laboratoriummethoden of steekproefontwerpen worden toegepast. Dit heeft geleid tot een gebrek aan uitwisselbaarheid, met als gevolg onsamenhangende adviezen/regelgeving inzake de beoordeling van de bodemgezondheid, en vraagt om een dringende interventie met de vaststelling van een kader voor het meten van de bodemgezondheid dat transparant, geharmoniseerd, kosteneffectief en algemeen aanvaard is.

Om deze uitdagingen aan te gaan, stelt BENCHMARKS voor om binnen 24 Europese proeftuinen een transparant, geharmoniseerd en kosteneffectief monitoringskader op meerdere schaalniveaus en voor meerdere gebruikers te ontwikkelen. Steunend op de beste wetenschappelijke kennis en technologieën levert dit kader een duidelijke bodemgezondheidsindex voor toetsing, waarbij gebruik wordt gemaakt van indicatoren die relevant zijn voor het doel van de beoordeling, van toepassing zijn op het landgebruik en logistiek haalbaar zijn.

Doelstellingen

In overeenstemming hiermee en met de onderwerpomschrijving van de aanbesteding heeft BENCHMARKS de volgende specifieke doelstellingen geformuleerd:

1) Samen met belanghebbenden van 24 Living Labs in heel Europa een coherent geïntegreerd kader voor bodemgezondheidsmonitoring ontwikkelen om geharmoniseerde en kosteneffectieve indicator- en proxy-metingen voor de beoordeling van de bodemgezondheid te leveren, waarbij het verband tussen indicatoren, bodemfuncties en ecosysteemdiensten duidelijk wordt aangetoond.

2) Testen en valideren van de SH&F-missie-indicatoren en de door BENCHMARKS voorgestelde alternatieve/aanvullende indicatoren voor de verschillende vormen van landgebruik (landbouw, bosbouw en stedelijk) en voor de verschillende schalen (lokaal, landschap, regio, Europa), en vaststellen van contextspecifieke drempelwaarden voor deze indicatoren.

3) Ontwikkeling van een Europees breed bemonsteringskader, methodologie en protocollen, die kunnen dienen ter ondersteuning van relevant EU-beleid (en mondiale initiatieven, waaronder LULUCF), regelgeving en monitoringbehoeften. In coördinatie met het GCO zal het monitoringkader worden geïntegreerd in de toekomstige LUCAS-campagnes, te beginnen met de campagne 2025-2026, en informatie verschaffen over en bijdragen tot de bodemgezondheidswet.

4) Het Gemeenschappelijk Centrum voor Onderzoek (GCO) en het EU-observatorium voor de bodem ondersteunen bij de ontwikkeling van een bodemgezondheidsdashboard.

5) de EU-principes van open wetenschap gebruiken om ervoor te zorgen dat projectgegevens en protocollen vindbaar, toegankelijk, interoperabel en herbruikbaar zijn (FAIR) en beschikbaar zijn via de European Open Science Cloud (EOSC), dat publicaties open source zijn en dat (intermediaire) resultaten van het project actief beschikbaar worden gesteld aan de grote verscheidenheid van belanghebbenden bij het project, van EU-beleidsmakers, via bedrijven in de waardeketen voor de onderbouwing van stimuleringsregelingen, tot grondbeheerders en burgers.

6) Nadruk op co-ontwikkeling, communicatie, verspreiding en exploitatie vanaf het begin tot de afronding van het project, om ervoor te zorgen dat de resultaten van het project relevant, begrijpelijk en toepasbaar zijn voor de verschillende belanghebbenden waarvoor zij bestemd zijn. Om het effect van de resultaten na de looptijd van het project te garanderen, zal BENCHMARKS samen met publieke en private partners een exploitatieplan ontwikkelen om het gewenste langetermijneffect van het project te waarborgen.

Consortium

Voor dit ambitieuze en urgente programma brengt BENCHMARKS een sterk pan-Europees consortium bijeen dat voortbouwt op de uitstekende wetenschappelijke vooruitgang die de afgelopen jaren op het gebied van bodemgezondheid en -functies is geboekt, het verbindt coördinatoren van lopende of onlangs afgeronde door de Europese Commissie gefinancierde projecten zoals EJP Soil (EJP Soil, 2022), Holisoils (Holisoils, 2022), LANDSUPPORT (LANDSUPPORT, 2022), Landmark (Landmark, 2022), iSQAPER (iSQAPER, 2022), Soils4Africa (Soils4Africa, 2022) en MICS (MICS, 2019). Het BENCHMARKS-consortium is ook actief lid van Europese beleidsinitiatieven zoals de Soil Mission Board (Alfred Grand), EUSO-werkgroepen voor data en monitoring (INRAE, WEnR, WU), het European Soil Partnership.