Strokenteelt met zes verschillende gewassen voor meer biodiversiteit
Zes verschillende landbouwgewassen op één perceel naast elkaar telen. Het lijkt onbegonnen werk. Toch test Praktijkonderzoek Plant en Omgeving dat uit. Zo willen ze een weerbaar landbouwsysteem maken, dat weinig last heeft van ziekten, plagen of extreme weersomstandigheden.
De trend keren. Niet minder dan dat is het doel van de onderzoekers. Landbouwpercelen worden steeds groter omdat de boeren daarmee de kostprijs van hun producten verlagen. Bovendien kunnen ze zo beter voldoen aan de vraag van de afnemers die grote hoeveelheden, uniforme producten wil.
Landouw is te kwetsbaar geworden
De onderzoekers plaatsen kanttekeningen bij deze trend. Grote aaneengesloten oppervlakten van één gewas maken het systeem kwetsbaar. Er hoeft maar één plaaginsect of schimmel te landen en binnen de kortste keren is het hele perceel aangetast, als niet snel word ingegrepen. Op zo’n groot perceel kan namelijk geen enkele natuurlijke vijand overleven: er is bijvoorbeeld te weinig (alternatief) voedsel en er zijn geen mogelijkheden om te schuilen.
De oplossing zoeken de onderzoekers in meer diversiteit binnen een perceel. Dat biedt de nuttige organismen het hele jaar door voldoende voedsel en schuilmogelijkheden. En dat maakt weer dat nuttige organismen het moeilijk krijgen en niet of nauwelijks schade kunnen toebrengen aan de gewassen. Om die diversiteit binnen een perceel te verhogen testen de onderzoekers strokenteelt uit. Op stroken van 3 meter breed telen ze zes verschillende gewassen naast elkaar. Daarnaast maken ze zo veel mogelijk gebruik van vaste rijpaden zodat de grond alleen plaatselijk verdicht wordt. Dit is gunstig voor het bodemleven.
Een diverse bodemleven
Deze maatregelen komen ten goede aan de diversiteit in bodemleven in en op de grond. Dat profiteert van schuilmogelijkheden en van voedsel gedurende het hele jaar. Wordt het ene gewas geoogst, dan is er nog een ander gewas over. Bovendien blijft de grond nooit lang kaal omdat er na de oogst zo snel mogelijk een groenbemesters geteeld wordt.
Op deze manier ontstaat een ‘robuust weerbaar’ landbouwsysteem. Zodra het systeem verstoord wordt, ontstaat snel een nieuw evenwicht, zonder dat de landbouwproductie in gevaar komt en zonder dat de teler hoeft in te grijpen: het systeem kan zelf de veranderingen opvangen. Het ‘bestrijdt’ bijvoorbeeld ziekten en plagen voordat ze schade kunnen veroorzaken en is beter bestand tegen extreme weersomstandigheden, zoals droogte of heftige neerslag.
Economisch rendabel
Voor de onderzoekers is het nu de vraag of het systeem economisch rendabel te maken is. Ze verwachten dat moderne technieken behulpzaam zijn, zoals precisietechnieken die gebruik maken van gps, ict en geavanceerde sensoren. Daardoor zijn de stroken van één gewas makkelijk te markeren, bewerken en oogsten in dezelfde rondgang.
Ook willen de onderzoekers weten hoe breed de stroken minimaal moeten zijn om bijvoorbeeld lopende insecten goed hun werk te laten doen . Dit betekent dat de experimenten een aantal jaren moeten lopen. Het onderzoek vindt plaats op het proefbedrijf van PPO in Lelystad en bij een teler.