Onderzoeksprijs
De Onderzoeksprijs wordt eens in de drie jaar door het Universiteitsfonds Wageningen uitgereikt aan een onderzoeker van Wageningen UR, die een uitstekend en origineel wetenschappelijk artikel heeft gepubliceerd in de drie jaar voorafgaand aan de uitreiking.
De prijs bestaat uit een judicium, een replica van de Wageningse Boom en een geldprijs van €2.500, die besteed mag worden zoals de onderzoeker dit wenst.
Onderzoeksprijs 2015
Microbioloog Daan Swarts heeft de Onderzoeksprijs 2015, voor de beste wetenschappelijke publicatie van een Wageningse onderzoeker, ontvangen. De prijs bestaat uit een oorkonde, een beeld en een cheque van 2500 euro.
Daan Swarts MSc is als postdoc medewerker verbonden aan het Laboratorium voor Microbiologie van Wageningen University. Hij krijgt de prijs voor zijn publicatie “DNA-guided DNA interference by a prokaryotic Argonaute” die vorig jaar verscheen in het gerenommeerde wetenschappelijke tijdschrift Nature.
In dit artikel, waarvan hij eerste auteur is, doet hij verslag van de spectaculaire ontdekking van een afweersysteem bij micro-organismen die kunnen worden gezien als de evolutionaire voorlopers van het bekende RNA interference (RNAi) systeem van eukaryoten. Zijn onderzoek opent geheel nieuwe wegen naar gerichte aanpassing van DNA, van bacteriën en schimmels, tot plantaardige en humane cellen. Met zijn promotor, prof. John van der Oost heeft hij twee patenten op zijn naam staan voor deze vinding.
- Nature article: DNA-guided DNA interference by a prokaryotic Argonaute
De jury zegt vooral onder de indruk te zijn door de unieke vinding van Swarts en de mogelijke impact daarvan op het verdere genetisch en biotechnologisch onderzoek. Zij noemt de publicatie van Swarts c.s. een doorbraak. Het onderzoek kan leiden, aldus de jury, tot nieuwe kansen om erfelijke ziekten bij de mens te genezen.
Onderzoeksprijs 2012
Judicium Stan Brouns
The paper of Stan Brouns concerns nothing less than the discovery of a major immune system of bacteria; A major mechanism of these microbes to survive.
It is shown that microbes have a region in their genome that is composed of specific repetitive sequences and in between these repeats viral sequences did occur. This genetic information of the bacterium was used as small RNAs, containing these viral sequence and with a very specific length, did occur. This by itself was intriguing as it reminded of the RNA interference mechanism that had previously been discovered in eukaryotes. Important studies that had led to the Nobel Prize and an honoree doctorate at WU for David Baulcomb. So you might say the studies in bacteria are just an extension of what we already knew from eukaryotes. However this is not the case. Especially the work of Stan Brouns revealed the fantastic biological beauty of the prokaryotic immune system. He identified the enzyme that could cleave out the small RNA containing the viral sequence and most importantly he showed that it is used in a defense against the virus. In other words he discovered that microbes create an immune system by integrating small fragments of the viral genome in a specific place , called CRISPS, in their own genome. This region now serves as a memory of previous attacks, like our own immune system, but it can also be transferred to the daughter cells.
So a paper in which a beautiful biological system is discovered. A discovery with a high impact for applications (as is illustrated by the patent) This by itself is a sufficient justification for the award. However to judge a paper it is good to ask the question ; and what is next? Is this a paper that paves the way for new research ? This paper has been and is a corner stone for a major expansion at an international level of the CRISPS research.
It is also worth mentioning how this research started just 2 years before this publication in 2006. As a post doc in John van de Oost’s group, it is Stan who takes the decision to initiate a new research line on CRISPS Showing a very good sense for area’s that can lead to major novel discoveries. It is sense for intriguing novel biology, combined with excellent experimental skills that led to the seminal publication. A publication that during the last couple of years has been shown to be the fundament of a major new research line.
Onderzoeksprijs 2008
De jury van de Onderzoeksprijs bestaande uit prof.dr. T. Bisseling, prof.dr.ir. E.H. Bulte, prof.dr.ir. Kemp, dr.ir. B.G.J. Knols, dr.ir. J.J.M. Vervoort en onder voorzitterschap van de Rector Magnificus, prof.dr. M.J. Kropff, besluit unaniem de Onderzoeksprijs van het Wageningen Universiteits Fonds toe te kennen aan:
Dr.ing. J.J.B. Keurentjes voor zijn artikel “The genetics of plant metabolism”,
verschenen in Nature Genetics (38, 8423849, 2006) waarvan hij eerste auteur is.
Daarnaast reikt de jury een eervolle vermelding uit aan dr. ir. R. Rozendal voor zijn
artikel “Principle and perspectives of hydrogen production through biocatalyzed
electrolysis”, verschenen in International Journal of Hydrogen Energy (31, 163231640,
2006).
Prijswinnaar Keurentjes
Wat is het belang van plant metabolietenKeurentjes heeft met zijn artikel een belangrijke rol vervuld in het meer inzichtelijk krijgen van mechanismen zoals die binnenin de plant werken. Planten zijn een primaire voedingsbron voor mensen, dieren en vele andere organismen op deze aarde. Naast voedingsstoffen die ons energie geven, maken planten ook een grote diversiteit aan andere inhoudsstoffen ook wel secundaire metabolieten genoemd. Dit zijn vaak complexe moleculen waarvan meestal nog slecht begrepen wordt wat ze doen en waarom planten ze maken. Van sommigen van deze inhoudsstoffen weten we wel iets. Bijvoorbeeld dat ze bij consumptie een belangrijk positief of negatief effect hebben. Zo komen flavonoiden voor in groente en fruit en zorgen bijvoorbeeld voor de variatie in kleur (van geel en rood tot paars). Een deel van de flavonoiden werkt als anti-oxidant en zou zo de schade aan cellen kunnen verminderen waardoor deze minder snel verouderen en mogelijk kanker en hart-en vaatziekten worden tegengegaan. Een ander voorbeeld is taxol, de giftige stof in taxus bomen dat bij goed gebruik een belangrijk geneesmiddel is omdat het bij verschillende tumoren met groot succes in chemotherapie gebruikt kan worden. Zeer veel andere secundaire metabolieten hebben een belangrijke geneeskrachtige werking en staan aan de basis van de traditionele Chinese geneeskunde. Complexe secundaire metabolieten zoals taxol kunnen niet of met grote moeite chemisch gesynthetiseerd worden en de productie ervan blijft dan ook afhankelijk van planten. Planten zijn dus een uitstekende fabriek om dit soort waardevolle maar complexe moleculen te maken.
Eervolle vermelding
Nationaal en internationaal belang van waterzuivering
Rozendal heeft gewerkt aan de technologie voor een derde generatie van afvalwaterzuivering installaties. Mede door de inzet van de afdeling Milieutechnologie van Wageningen UR zijn in de laatste decennia nieuwe vormen van afvalwaterzuivering tot stand gekomen. Waterzuivering is van groot nationaal en internationaal belang. De eerste generatie afvalwaterzuivering maakte gebruik van zuurstof, leverde schoon water maar ook veel actief slib als bijproduct op. De tweede generatie afvalwaterzuivering, met name bekend geworden door Gatze Lettinga en medewerkers, werkte op het principe van anaerobe waterzuivering waarbij schoon water en veel minder actief slib dan met de eerste generatie afvalwaterzuivering werd verkregen. Rozendals onderzoek heeft een aanzet tot de derde generatie afvalwaterzuiveringsinstallaties gegeven. Bij deze derde
generatie afvalwaterzuivering wordt niet alleen schoon water geproduceerd maar ook is er bijna geen actief slib meer en, misschien wel het meest belangrijke, deze installatie kan bijdragen aan de te ontwikkelen waterstofeconomie. Verkennende studies laten zien dat tot 20% (!) van de Nederlandse energiebehoefte gedekt kan worden met deze nieuwe technologie. Belangrijk voordeel hierbij is dat er geen concurrentie is met voedselproductie zoals bij andere biobrandstoffen (biodiesel, bioethanol) vaak wel het geval is. De derde generatie afvalwaterzuivering heeft de grote potentie om zich te ontwikkelen tot een duurzame waterstof bron, zonder milieu belastende bijwerkingen.
Het onderzoek van Rozendal is ingebed in het Technologische Top Instituut Water, waar met name Wageningen UR en de Technische Universiteit Twente en recent ook de Technische Universiteit Delft samenwerken met vele bedrijven voor de ontwikkeling van nieuwe technologieën op het gebied van duurzaam water.
