Contaminanten in plantaardige olie verminderen

Bij het verwerken van plantaardige olie ontstaan de chemische stoffen glycidol, 2-MCPD en 3-MCPD. Te hoge gehaltes kunnen schadelijk zijn voor de gezondheid. Daarom werkt Wageningen University & Research aan manieren om de vorming van deze contaminanten te minimaliseren.

Chemische reactie tijdens verhitting

Tijdens raffinage van ruwe palmolie en andere plantaardige olie (bijvoorbeeld uit olijven, kokos en zonnebloempitten) kunnen glycidol, 2-MCPD en 3-MCPD ontstaan door een chemische reactie tijdens de verhitting. Verhitting van de olie is nodig om de juiste kleur, geur, smaak en houdbaarheid te verkrijgen en om o.a. pesticiden en bepaalde koolwaterstoffen te verwijderen, maar kan dus ook nadelen met zich mee brengen.

De toxiciteit van glycidol, 2- en 3-MCPD is uitvoerig onderzocht door de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA). Daaruit bleek het volgende:

  • Glycidol heeft een mutagene werking. Gezien het feit dat vooral kinderen er teveel van kunnen innemen, heeft de Europese Commissie (EC) besloten om maximumlimieten in te stellen.
  • Voor de algemene bevolking vormt de inname van 3-MCPD waarschijnlijk geen risico. Voor kinderen is het risico groter, zeker voor kinderen en baby’s die alleen met zuigelingenvoeding (melkpoeder) worden gevoed.
  • Voor 2-MCPD heeft de EFSA te weinig informatie beschikbaar om een conclusie te kunnen trekken over de veiligheid.

Refine: vorming van contaminanten beperken

In 2017 startte RIKILT, onderzoeksinstituut van Wageningen University & Research, het vier jaar durende Refine-project. Dit is een publiek-private samenwerking tussen RIKILT en de drie bedrijven Special Refining Company BV, Spack BV en Care Naturkost GmbH & Co KG. Het project richt zich op vermindering van de vorming van glycidol, 2- en 3-MCPD tijdens de raffinage, handel en verwerking van biologische oliën en vetten. Het project wordt deels gesubsidieerd door het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit.

Voor Refine is het raffinageproces op pilot-plantschaal nagebouwd bij Special Refining Company BV. Zo kunnen onderzoekers de vorming van de drie contaminanten tijdens het proces meten en effecten van maatregelen (zoals combinaties van ontslijmen, bleken en deodoriseren) testen. Het einddoel van het project is dan ook om strategieën te ontwikkelen die de vorming van glycidol en 2- en 3-MCPD tijdens de raffinage van olie beperken.