Blog 1: Eerste rondje Marker Wadden, door Rosa Kuiken

Dit jaar zullen wij - Gijs, Rosa, Cédulie en Hymke - vier studentonderzoeken uitvoeren, die zich allemaal focussen op verschillende ecologische groepen en op verschillende schaal plaatsvinden. Een korte introductie van onze onderzoeken is ook te vinden op onze blogpagina! Met de boot, de Marker Wadden II, volgeladen met vistuigen, waadpakken, camera's, meetinstrumenten en warme kleding, is het eindelijk zover: het zesde seizoen Marker Wadden-onderzoek is van start gegaan. Om 10.00 uur beginnen we aan de overtocht. Met zwemvesten aan en de kijkers binnen handbereik, staan we met drie nieuwe studenten en twee doorgewinterde Marker Wadden-onderzoekers op het dek, in spanning te speculeren over wat we dit jaar kunnen verwachten.

Fuut, Kluut, Baardman en Flamingo

Om 11.00 uur zetten we voet aan wal. Het zonnetje schijnt ons tegemoet, en we worden openlijk verwelkomd door de vrijwilligers van Natuurmonumenten. Gauw zetten we onze spullen weg, en beginnen aan het eerste rondje Marker Wadden. De onderzoekers Joep en Joey leiden ons rond over het eiland, en nemen ons mee naar vier van de belangrijkste onderzoekslocaties: Fuut, Kluut, Baardman en Flamingo, vernoemd naar de vogels die hier in 2023 vaak werden waargenomen. Eenmaal aangekomen bij de Fuut, doet de locatie gelijk zijn naam eer aan. Zowel futen als geoorde futen zwemmen hier door elkaar heen. Onze aandacht wordt getrokken door een foeragerende fuut die diep in strijd is met zijn vangst. Door middel van slaande bewegingen met de kop probeert hij het dwarse visje naar binnen te werken. ''Vast en zeker een stekelbaarsje'', zegt Joep. En ja hoor, de ingezoomde foto laat inderdaad een driedoornige stekelbaars zien, en verklaart ook direct waarom de fuut het zo moeilijk had met het doorslikken van zijn prooi.

De eerste driedoornige stekelbaarsjes en blankvoorntjes

We maken ons rondje af en lopen terug naar de overnachtingsplek. Hier maken we ons klaar om met de kano naar één van de andere eilanden toe te varen (natuureiland C), een plek die enkel toegankelijk is voor onderzoekers en andere bevoegden. Ten opzichte van vorige jaren staat het waterpeil momenteel een heel stuk hoger. Op dit eilandje is dat te zien op plekken waar de zanddijken doorgebroken zijn, en het basin dus in verbinding staat met het openwater. Gijs en Joey gaan hier met de broedzegen aan de slag om de verschillen binnen en buiten het basin van eiland C te kunnen bekijken. Zo vangen we de eerste paar driedoornige stekelbaarsjes en blankvoorntjes van het jaar. In een bak vol met kleine zilveren visjes lijkt het op het eerste gezicht een onmogelijke taak de soorten te kunnen onderscheiden, maar aan de hand van een determinatieboekje en hulp van Joep en Joey, kregen we het snel onder de knie. Ergens in de verte horen we Gijs nog roepen een kleine modderkruiper te hebben gevangen, maar die is al ontsnapt voordat hij de meetplank kan halen. Na twee trekken met de broedzegen keren we terug naar de haven.

Marker Wadden-ontgroening

Voor het avondeten hebben we nog één taak te volbrengen: het uitzetten van de fuiken. Met een golfkarretje volgeladen gaan we op pad. Het uitzetten van de fuiken is op zich een redelijk simpele taak, zolang de vleugels maar goed strak staan en de uiteinden met elkaar overlappen. Bij de derde locatie, de Kluut, maak ik mijn eerste beginnersfout. Vastberaden om de fuik op de perfecte plek te zetten, zet ik een grote stap, voel mijn voet wegzakken in het slib en zie hoe mijn waadpak zich langzaam met, gelukkig lauw, water vult. Joey had er nog zo voor gewaarschuwd... Mijn Marker Wadden-ontgroening zal ik het maar noemen. We maken de laatste locaties af, en keren terug naar onze verblijfplek. Morgenvroeg weer verder, hopelijk met een droog waadpak.

11 april 2024

Om 6.45 uur gaat de wekker. Het is tijd om de fuiken leeg te halen. Niet volledig wetende wat ik qua aantallen kon verwachten, ben ik zeer onder de indruk van de duizenden driedoornige stekelbaarsjes die in de fuiken zijn gezwommen. Volgens Joep en Joey wel exact het beeld dat ze hadden verwacht in vergelijking met vorig jaar.

Subsets maken

Met zulke hoeveelheden is het natuurlijk onmogelijk om alles te tellen, dus we maken subsets. Eén grote schep komt op de meetplank terecht. In hoog tempo leggen we de visjes met de kop tegen het dwarslatje en lezen de lengte af op de centimeter afgerond naar beneden: ''4, 4, 5, 5, 4, 6'' klinkt het tijdens het meten. Per soort worden de lengtes geturfd en verdwijnen de visjes weer in het water. Het getelde deel wordt opgeschreven als zoveelste deel van het geheel, en deze aantallen zullen later vermenigvuldigd worden.

Flinke snoek

Niet alleen driedoornige stekelbaarsjes, maar ook (paairijpe) blankvoorns, aal, Kaukasische dwerggrondels en een flinke snoek komen we in de fuiken tegen. Naar verwachting zal dit beeld iedere week wat veranderen, zowel in soorten als in aantallen. Voor deze week zijn we klaar. Alle fuiken zijn geleegd, drooggemaakt en we maken ons klaar voor de terugtocht. Tot over twee weken!