Risicobenadering verzilting en natuur: Bedreigingen en kansen van verzilting in beeld
Door klimaatverandering en zeespiegelstijging neemt de komende decennia de verzilting toe in Nederland en andere laaggelegen kustgebieden. De ‘Risicobenadering verzilting en natuur’ laat zien of een planalternatief verzilting of juist verzoeting met zich meebrengt voor aanwezige, verwachte of beoogde natuurwaarden. De tool helpt voorkomen dat een planalternatief onverwacht schade aan de natuur meebrengt. Ook brengt de tool kansen in beeld die zich voordoen dankzij verzilting of verzoeting.
Veranderingen in zoutconcentraties
De toolkit maakt het mogelijk om risico’s en kansen van verzilting of verzoeting voor natuur te schatten. In de verkenningsfase van grote uitvoeringsprojecten kan de risicobenadering worden benut. Zo kan in een vroeg stadium rekening worden gehouden met de ecologische kansen en bedreigingen. Ook kunnen verschillende planalternatieven hierop worden vergeleken. De tool is relevant voor uitvoeringsprojecten die kunnen leiden tot voor de natuur significante veranderingen in zoutconcentraties.
Oppervlaktewater en natuurtypen
Er worden kaarten voorbereid van de huidige of verwachte toekomstige zoutconcentraties in oppervlaktewateren of in het ondiepe grondwater. Ook worden de hydrologische relaties in het gebied vastgesteld. De deskundigen van Wageningen Environmental Research kunnen vervolgens een risicobenadering maken voor het projectgebied in kwestie. Dit is altijd maatwerk, omdat elk gebied en elk project specifieke omstandigheden en randvoorwaarden meebrengt, zoals bij het bepalen van de zoutgevoeligheid van de aanwezige of beoogde natuurtypen.
Praktijk: Verziltingsrisico’s voor natuurgebieden
De risicobenadering kan bijvoorbeeld worden ingezet bij een plan voor het terugbrengen van een meer natuurlijke zoet-zoutdynamiek in afgesloten zeearmen. De tool maakt de gevolgen hiervan inzichtelijk voor de aquatische natuur, de natuur in buitendijkse oeverlanden en in aangrenzende binnendijkse gebieden. Een ander voorbeeld is het bepalen van de invloed van toekomstige droge perioden op natuurgebieden die in de buurt van grote rivieren in laag Nederland liggen.
De toolkit is inmiddels toegepast in verschillende planstudies en leent zich goed voor interactieve sessies met de betrokken partijen. Het bijgaande figuur is een stroomschema uit een studie voor Natuurmonumenten. Kaartbestanden en kennistabellen kunnen worden gecombineerd tot resultaatkaarten en -tabellen. Met een druk op de knop worden de resultaten op de gebiedskaarten getoond.