De van nature aanwezige variatie voor geslachtelijke voortplanting is behulpzaam voor de veredeling van aardappel

Samenvatting

Aardappel is wereldwijd voor 1,3 miljard mensen hun basisvoedsel. In vergelijking met andere belangrijke voedselgewassen, verloopt aardappelveredeling traag en heeft weinig opbrengstverhoging opgeleverd. Aardappel is een tetraploïde kruisbevruchter en het zijn deze seksuele kenmerken die de veredelingsefficiëntie verminderen. Dit proefschrift beschrijft onderzoek naar natuurlijke genetische afwijkingen van drie cruciale voortplantingseigenschappen: (1) zelf-compatibiliteit, (2) verminderde overkruising en (3) ongereduceerde geslachtscellen. Met zelf-compatibiliteit kunnen waardevolle eigenschappen in homozygote toestand gefixeerd worden. Met ongereduceerde geslachtscellen wordt het mogelijk om verbeterde diploïden weer met tetraploïde rassen te kruisen. Met verminderde overkruising wordt het uitwisselen van allelen tijdens meiose beperkt, zodat vrijwel alle gewenste allelen via ongereduceerde gameten naar tetraploïde nakomelingen kunnen worden doorgegeven. Voor deze kenmerken zijn DNA merkers ontwikkeld om de aanwezigheid van de gewenste erfelijke aanleg tijdens de veredeling te kunnen volgen. Met deze merkers kon ook worden aangetoond, dat in een aanzienlijk deel van de huidige aardappelrassen, deze genetische varianten al voorhanden zijn. Door deze eigenschappen te combineren tot een innovatieve veredelingsstrategie, genaamd "Fixation-Restitution Breeding", kan aardappelveredeling eenvoudiger en sneller verbeterde
rassen opleveren.