Project
Veilige inname van jodium uit zeewiervoedingsproducten
Veel zeewiersoorten nemen jodium op uit het zeewater, dat rijk is aan jodium. Jodium is cruciaal voor de gezondheid van de mens maar er geldt ook een bovengrens voor een veilige inname. Deze bovengrens is voor Europa vastgesteld op 0,6 mg per dag. Frequent eten van zeewierproducten met hoge jodiumgehaltes kan tot een te hoge jodiuminname leiden. Naast het jodiumgehalte in het product is het daarbij van belang om te weten hoeveel jodium daadwerkelijk door het lichaam wordt opgenomen. Dit wordt bio-beschikbaarheid genoemd. Door verwerking van zeewier tot een voedingsproduct en door bereiding van het gekochte product door de consument kan het jodiumgehalte beïnvloed worden. Daarnaast speelt ook mee hoe vaak en hoe veel zeewierproducten doorgaans gegeten worden. In dit project zijn deze aspecten onderzocht.
In dit project is het jodiumgehalte van 21 zeewiervoedingsproducten die te koop zijn in Nederlandse (web)winkels gemeten. Het betrof vrijwel altijd producten die bereid waren uit zeewier dat in Nederland of elders in Europa wordt geteeld en/of geoogst. In 9 producten was de jodiumconcentratie per portie hoger dan de bovengrens voor een veilige inname (0,6 mg). De jodiumconcentratie in deze 9 producten varieerden van 0.75 – 37 mg per portie. Het betrof vrijwel altijd producten van zeewiersoorten uit de groep van de bruinwieren (Saccharina latissima, Laminaria saccharina, Fucus vesicolosus, Ascpphyllum nodosum, zeespaghetti).
Zeewierproducten maakt meer jodum beschikbaar
Bij 8 zeewierproducten werd in vitro onderzocht hoeveel jodium beschikbaar komt voor opname in het lichaam. Het betrof 3 producten met een relatief laag jodiumgehalte en 5 producten met een relatief hoog jodiumgehalte. De metingen vonden plaats in een laboratorium opstelling waarin de spijsvertering wordt nagebootst. Na diverse stappen volgens een vaststaand protocol (malen, diverse enzymbehandelingen, centrifugeren) werd het jodiumgehalte in het vloeibare deel gemeten. Dit geldt als een grove indicatie voor de mate van bio-beschikbaarheid, die vooral geschikt is om producten onderling met elkaar te vergelijken.
In vitro kwam 24 – 56% van het jodium uit de producten beschikbaar voor opname. Dit is een aanwijzing dat een deel van het jodium in het product opgenomen wordt door het lichaam. Bewerkte producten lieten relatief een grotere hoeveelheid beschikbaar jodium zien (47-56%) dan verse of gedroogde producten (24-40%).
Er werd een enquête gehouden onder 80 volwassenen die minimaal 1x per maand een zeewierproduct eten (gemiddelde leeftijd 38 jaar, 82% vrouw, 18% man). Uit de enquête bleek dat de meeste respondenten niet vaker dan 1 à 2 x per week een zeewierproduct eten. Meestal betreft het vers zeewier (47%) of een product waarin zeewier verwerkt is (25%), zoals een weedburger, chips of smoothies. Gedroogde zeewierproducten werden het minst gegeten (15%). Bij 25% van de respondenten werd de veilige jodiuminnamegrens van gemiddeld 0,6 mg per dag overschreden.
Geconstateerd werd dat op de verpakkingen van de meeste zeewierproducten (nog) geen informatie wordt gegeven over het jodiumgehalte in relatie tot de richtlijn voor een veilige dagelijkse inname. Met name voor de producten met een jodiumconcentratie boven de bovengrens voor een veilige inname is het van belang dat de consument in staat wordt gesteld om zelf een bewuste keuze te maken.
Output: Assessing the bioactivity of iodine present in seaweed grown in the North Sea. Alida M Melse-Boonstra (publication in preparation)