Biodiversiteit

Leven op aarde is niet mogelijk zonder biodiversiteit. Het samenspel van duizenden soorten planten, dieren en ecosystemen vormt de basis onder een gezonde leefomgeving, duurzame voedselproductie en het opvangen van klimaatverandering. Wageningen University & Research (WUR) werkt hard aan een samenleving waarin biodiversiteit floreert. Dat doen we in onderzoek, onderwijs en samenwerking met bedrijven, overheid en maatschappelijke organisaties.

Wat is biodiversiteit?

Biodiversiteit is de verscheidenheid aan leven in een bepaald gebied – van een waterdruppel tot een compleet bos. Biodiversiteit omvat alle soorten planten, dieren en micro-organismen, maar ook de enorme genetische variatie binnen al die soorten en tussen verschillende ecosystemen, van moerassen tot woestijnen.

Waarom is biodiversiteit belangrijk?

Biodiversiteit is een 'vangnet' dat de veerkracht van de planeet in stand houdt. Het complexe samenspel van verschillende soorten planten, dieren, bacteriën, schimmels en ecosystemen zorgt ervoor dat de wereld om ons heen goed blijft functioneren. Als soorten verdwijnen, heeft dat weer effect op andere soorten en uiteindelijk kunnen er kettingreacties ontstaan die onze voedselvoorziening, ons klimaat, onze gezondheid, natuurlijke hulpbronnen, schone lucht en schoon water en cultuur, recreatie en toerisme in gevaar brengen.

Het ombuigen van de curve van biodiversiteitsverlies

Biodiversiteit staat wereldwijd enorm onder druk, ook in Nederland. Die druk is te wijten aan meerdere factoren, zoals versnippering en afname van leefgebied van plant- en diersoorten, klimaatverandering, verdroging, overbemesting, industrialisering, verstedelijking en gebruik van gewasbeschermingsmiddelen. Met de huidige snelheid van biodiversiteitsverlies en zonder verregaande actie stevenen we af op een onleefbare aarde.

Om het tij te keren, is een verandering van denken en doen in de manier waarop we produceren, consumeren en met natuur omgaan noodzakelijk. Onderstaande afbeelding laat zien wat we kunnen bereiken, als we allemaal bijdragen aan behoud en herstel van biodiversiteit:

Zwart: De historische biodiversiteitsverliescurve vóór 2010. Groen: Verlies met inspanning door duurzamere productie en duurzamere consumptie Oranje: Verlies zonder duurzamere productie en consumptie Grijs: Verlies als we op huidige voet verder gaan De illustratie toont de belangrijkste bevindingen uit het Nature-artikel, maar geeft geen exacte resultaten weer.

Zwart: De historische biodiversiteitsverliescurve vóór 2010
Groen: met inspanning door duurzamere productie en consumptie
Oranje: zonder duurzamere productie en consumptie
Grijs: als we op de huidige voet verder gaan

Deze infographic is verschenen in het tijdschrift Nature: Bending the curve of terrestrial biodiversity needs an integrated strategy

Nieuws over biodiversiteit

Agenda

Meer nieuws en agenda

Werken aan biodiversiteit: zo doen we dat in Wageningen

WUR werkt al jaren aan het thema biodiversiteit volgens ‘de Wageningse aanpak’. Vanuit tal van disciplines onderzoeken onze ecologen, bodemkundigen, plant- en dierwetenschappers, technologen, economen, gedragsdeskundigen, transitiewetenschappers en andere experts biodiversiteitsvraagstukken die spelen op het land, in zoetwater en in de zee. Daarbij hebben zij intensief contact met betrokken partijen in de keten, overal ter wereld.

De wereldwijde biodiversiteits-, voedsel- en klimaatproblemen zijn niet los van elkaar te zien en alleen op te lossen met een integrale wetenschappelijke (evidence-based) benadering. Dit wordt pas echt succesvol als alle partijen in deze domeinen de handen ineenslaan. Niet alleen wetenschappers, maar ook bedrijven, overheden en maatschappelijke organisaties. WUR wil als mondiale verbinder het voortouw nemen in het ontwikkelen van nieuwe innovaties en integrale oplossingen die de biodiversiteit op een duurzame en rechtvaardige manier gaan herstellen.

Aandachtsgebieden

Lees meer

Gezamenlijke kracht in het Wageningen Biodiversity Initiative

Het Wageningen Biodiversity Initiative (WBI), opgericht in 2021, is een verbindend initiatief binnen Wageningen University & Research. Met onderzoekers uit veel verschillende disciplines werken we samen aan de ontwikkeling van nieuwe kennis, verstevigen we onze contacten en vernieuwen we het onderwijs voor biodiversiteit. Daarnaast stimuleren we uitwisseling met en tussen verschillende belanghebbenden in de maatschappij door middel van dialogen.

In onze aanpak staat co-creatie met onze stakeholders centraal. Wilt u met ons samenwerken aan een natuurinclusieve wereld, of heeft u een idee waar u met ons verder over wil praten? Neem dan contact op via biodiversity@wur.nl.

Samenwerken in biodiversiteitsonderzoek

Met overheden, bedrijven en ngo's werken we samen aan aan natuurinclusieve en biodiverse samenleving. Ons toegepast onderzoek is van hoge kwaliteit en helpt onze partners bij het vinden van concrete oplossingen voor de uitdagingen van deze tijd. Wilt u mogelijkheden voor samenwerking verkennen, of de expertise van WUR inzetten bij uw plan of project? Neem dan contact op: biodiversity@wur.nl.

Voor meer informatie over onze onderzoeksinstituten, -faciliteiten en experts, kijk op Waardecreatie & Samenwerking.

Onderzoek voor de Nederlandse overheid

In het strategisch onderzoeksprogramma Natuurinclusieve Transities, dat is afgestemd met het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV), de topsectoren, de Sustainable Development Goals (SDG's) en de Europese agenda, onderzoeken we het functioneren van ecosystemen op verschillende schaalniveaus. We zoeken naar innovatieve technieken voor het meten en monitoren van biodiversiteit, bijvoorbeeld eDNA. En we kijken naar de drijfveren van stakeholders; wat maakt dat partijen betrokken willen zijn in een transitie naar een natuurinclusieve samenleving?

Wageningen University & Research ondersteunt de overheid bij een aantal Wettelijke Onderzoekstaken (WOTs). Wij monitoren de Nederlandse natuur en het natuurbeleid via de WOT Natuur & Milieu. Daarnaast zijn we leidend in het monitoren en veiligstellen van de genetische diversiteit van planten, dieren en bomen via het Centrum voor Genetische Bronnen (CGN). Tenslotte ligt bij WUR ook de verantwoordelijkheid voor het monitoren van vis- en schelpdierpopulaties in de zee en binnenwateren, via het Centrum voor Visserijonderzoek (CVO).

Internationaal onderzoek

WUR-onderzoek naar biodiversiteit vindt plaats over de hele wereld. Van het beschermen van koraalriffen en regenwouden tot het bespreken van biodiversiteitsdoelen op Europees niveau - WUR-wetenschappers komen overal. Dat maakt ons een ideale partner voor grensoverstijgende programma's, waarin we onze kennis en netwerken kunnen inzetten voor het verbinden en opschalen van initiatieven op brede schaal.

De Duurzame Ontwikkelingsdoelen (SDG's) zijn voor WUR een leidraad. Op biodiversiteitsvlak kijken we niet alleen naar de SDG's die direct met natuur te maken hebben (14. Life below Water en 15. Life on Land), maar werken toe naar het natuurinclusief maken van alle SDG's. Meer biodiversiteit is immers niet alleen een doel op zich, maar ook de weg naar een gezondere, klimaatbestendige en voedselzekere toekomst.

WUR maakt deel uit van

Deltaplan Biodiversiteitsherstel

Deltaplan Biodiversiteitsherstel: WUR is partner in het Deltaplan en heeft een vaste vertegenwoordiger in elk van de zeven themagroepen.

Deltaplan: Kennis en Innovatieagenda
PEER Europe

Partnership for European Environmental Research (PEER): Wageningen Environmental Research is een leidende partner in PEER, een partnerschap van acht van de grootste Europese milieuinstituten.

NATURE POSITIVE UNIVERSITIES

Nature-Positive Universities: WUR is een van de eerste leden van het Nature-Positive Universities netwerk, een groeiend netwerk van vertegenwoordigers van meer dan 500 instellingen voor hoger onderwijs over de hele wereld, die samenwerken om de natuur te promoten op onze campussen, in onze leveranciersketens en in onze steden en gemeenschappen. 

Association for European Life Science Universities

Vereniging voor Europese Life Science Universiteiten: De Association for European Life Science Universities heeft in 2022 een communiqué gepubliceerd waarin ze beloven het behoud van biodiversiteit centraal te stellen in hun activiteiten.

Opleidingen en cursussen over biodiversiteit

Wageningen University & Research biedt opleidingen, cursussen en lespakketten voor studenten, professionals en kinderen over biodiversiteit. Neem een kijkje - zit er iets voor jou bij?

Bachelor- en Masterstudies

Opleidingen en cursussen voor professionals

Vacatures in biodiversiteit

Wij zoeken gedreven collega's! Ben jij met jouw ervaring en kennis de geschikte kandidaat? Kijk dan naar onderstaande vacatures.

Biodiversiteit en duurzaamheid op de campus

Wageningen Campus is één van de meest duurzame kenniscampussen ter wereld, o.a. door gebruik van warmte-koude opslag en het toepassen van hoge duurzaamheidscriteria bij bouw, onderhoud en renovatie van gebouwen.

Op de campus vind je veel bijzondere natuur. In de natuurtuinen staan zeldzame planten en kom je allerlei soorten insecten, vogels, paddenstoelen en vleermuizen tegen. Elk jaar tijdens de Wageningen Biodiversity Challenge tellen we zoveel mogelijk soorten - in 2024 waren dat er 1575.

Ook andere organisaties en bedrijven gevestigd op Wageningen Campus hebben veel aandacht voor duurzaamheid. De campus is 80% klimaatneutraal.

- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan

Steun ons biodiversiteitsonderzoek via het Universiteitsfonds Wageningen

Het Universiteitsfonds Wageningen stimuleert de ontwikkeling van academisch talent, beloont excellent onderwijs en onderzoek en maakt baanbrekend onderzoek mogelijk binnen Wageningen University & Research. 

Bij Wageningen University & Research (WUR) werken we hard aan de verbetering van biodiversiteit in veel en uiteenlopende projecten. Helpt u mee?

Steun de crowdfunding

Op zoek naar een specifiek onderwerp? Bekijk de lijst van A tot Z

A

B

C

D

E

F

G

I

K

L

M

N

O

P

Q

R

S

T

V

W

Z